پديد آورندگان :
رضائيان، صهبا دانشگاه تهران , خرازي، كمال دانشگاه تهران - دانشكده روانشناسي و علوم تربيتي , جمالي، احسان سازمان سنجش آموزش كشور , نادري، ابوالقاسم دانشگاه تهران دانشكده روانشناسي و علوم تربيتي
چكيده فارسي :
مقدمه: تصميم‌گيري يكي از مهم‌ترين مباحث علوم شناختي و مديريت است. در بيشتر الگوهاي تصميم‌گيري، مؤلفه‌هاي شناختي از جمله باورها، ارزش‌ها و اعتقادات -كه در تصميم‌گيري نقش تعيين‌كننده دارند- ناديده گرفته شده است. اين پژوهش با هدف احصاء مؤلفه هاي شناختي تأثيرگذار بر تصميم گيري و تدوين الگوي مفهومي تصميم‌گيري با رويكرد شناختي انجام شد.
روش تحقيق: در اين مطالعه، از روش تحليل محتواي استقرايي استفاده شد. جامعه تحقيق، كليه منابع منتشرشده در زمينه علوم شناختي و تصميم‌گيري در فاصله سال‌هاي 1950-2017 ميلادي در قالب مقاله، گزارش پژوهشي و كتاب به زبان فارسي و انگليسي بود. با به‌كارگيري روش نمونه‌گيري نظري، داده‌هاي مورد نياز گردآوري و تحليل قرار شد. فرايند نمونه‌گيري تا زماني ادامه يافت كه اشباع نظري مقوله‌ها حاصل شد. يافته‌ها: مولفه هاي شناختي مورد اشاره در 72 مقاله تخصصي منتشره در مجله‌هاي معتبر، 20 دانشنامه‌ها، 6 فصل كتاب، 4 گزارش پژوهشي و 7 كتاب، گردآوري شد. تحليل نهايي داده‌ها در فرايند رفت و برگشتي سه مرحله‌اي مفهوم‌پردازي، مقوله‌پردازي، و نظريه‌پردازي به استنتاج مجموعه‌اي مرتبط از مفاهيم، مقوله‌ها و زيرمقوله‌ها منجر شد.
نتيجه: حاصل اين تحقيق، استنتاج 8 مقوله شناختي موثر در تصميم‌گيري بود كه اركان الگوي شناختي تصميم‌گيري را تشكيل مي‌دهند.
چكيده لاتين :
Introduction: Decision making is the most important aspect of both cognitive sciences and management. In most decision making models, cognitive components of decision making such as worldview, values and beliefs of the individual--which have a determinant role--are ignored. The goal of this study was to identify the cognitive components of decision making and develop a conceptual cognitive model. Method: To this end, content analysis method was carried out, and the relevant literature published between 1950-2018 in English and Persian articles, research reports, and books were reviewed until theoretical saturation of cognitive categories was reached. The cognitive components of decision making as reflected in 72 articles, 3 book chapters, 4 research reports, and 7 books were collected and analyzed in three cycles of iterative bottom-up processes of conceptualization, categorization and theorization which resulted in an interrelated set of concepts, categories and sub-categories. Results: The cognitive components of decision making as reflected in 72 articles, 6 book chapters, 4 research reports, and 7 books were collected and analyzed in three cycles of iterative bottom-up processes of conceptualization, categorization and theorization which resulted to an interrelated set of concepts, categories and sub-categories. Conclusion: The finding of the study was a set of eight cognitive categories effective in decision making. These categories which constitute the building blocks of a cognitive decision making model are described in the article in detail.
Keywords: decision making, cognitive science, bounded rationality
