نمايش توزيع مكاني فسفر، نيتروژن، مواد جامد محلول و مواد جامد معلق در GIS و بررسي اثر كاربري اراضي بر ميزان اين آلاينده ها (مطالعه موردي: حوضه آبخيز زاينده رود)

مهمترين آلاينده هايي كه باعث ايجاد آلودگي آب مي شوند، نيتروژن و فسفر موجود در رواناب كشاورزي هستند كه به آلودگي غيرنقطه اي موسوم هستند. در اين پژوهش از مدل L-THIA براي نمايش توزيع مكاني كل فسفر، كل نيتروژن، نيتراتنيتريت، مواد جامد محلول و مواد جامد معلق و از نرم افزار SPSS جهت بررسي ارتباط آن با كاربري هاي اراضي در حوضه آبخيز زاينده رود، استفاده شد. جهت بررسي اثر كاربري اراضي آن بر پارامتر هاي كيفيت آب رودخانه تعداد 5 زير حوضه كه داراي بيشترين تنوع كاربري اراضي بودند انتخاب و با نرم افزار ArcView به كمك برنامه جنبي HEC-GeoHMS، مرز زيرحوضه آبخيز و نسبت كاربري هاي اراضي مختلف مربوط به هر زيرحوضه تعيين گرديد، سپس در هر زير حوضه يك ايستگاه تعيين شد و ميزان آلاينده ها طي يك دوره يكساله از فروردين 94 تا فروردين 95 مورد پايش قرار گرفت. نتايج آماري و ضريب همبستگي پيرسون حاكي از آن است كه ارتباط معني داري بين كاربري كشاورزي با همه آلاينده هاي مورد بررسي به جز فسفر محلول، بين اراضي مسكوني و باير و همه آلاينده ها به جز مواد جامد محلول و نيتراتنيتريت و بين اراضي مرتعي و جنگلي و مواد جامد محلول وجود دارد. با بررسي پهنه هاي تجمع ميزان فسفر و نيتروژن در حوضه آبخيز و شناسايي محيط هايي كه ميزان اين مواد بالاست، مي توان اقدامات مديريتي جهت كاهش ميزان مصرف نيتروژن و فسفر و در نهايت كاهش ميزان آلودگي در حوضه آبخيز به عمل آورد.