بررسي پتانسيل عملكرد ژنوتيپ¬هاي ارزن معمولي (Panicum miliaceum L.) تحت شرايط نرمال و تنش رطوبتي

كمبود منابع آب و تنش خشكي يكي از مهم ترين مشكلات توليد گياهان زراعي در مناطق خشك و نيمه¬خشك جهان، نظير ايران است. استفاده از برخي مواد افزودني مانند پليمر¬هاي سوپر جاذب (هيدروژل) مي‌تواند به حفظ و ذخيره رطوبت در خاك و استفاده بهينه از منابع محدود آب كمك نمايد. به منظور بررسي اثر كاربرد سوپر جاذب بر خصوصيات مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي اكوتيپ‌هاي مختلف ارزن (Panicum miliaceum L.) تحت تنش خشكي، آزمايشي به صورت كرت¬هاي خردشده در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي كرمان در بهار سال 1392 به مرحله اجرا درآمد. تيمارهاي آبياري در سه سطح آبياري نرمال، تنش خشكي با اعمال سوپرجاذب و تنش خشكي به عنوان عامل اصلي و اكوتيپ¬هاي مختلف به عنوان عامل فرعي بودند. نتايج آزمايش نشان داد، در شرايط كاربرد پليمر سوپرجاذب نسبت به عدم كاربرد سوپرجاذب در شرايط تنش، افزايش معني¬دار طول ساقه، عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيك مشاهده شد. رقم پيشاهنگ نسبت به ساير اكوتيپ¬هاي ارزن، در تنش با سوپرجاذب، ميانگين بالاتري براي صفت عملكرد بيولوژيك داشت. اكوتيپ كهنوج از طول ساقه بيشتر و نشت يوني كمتري نسبت به ساير اكوتيپ¬ها برخوردار بود. اكوتيپ قلعه گنج، به طور معني¬داري عملكرد دانه بيشتري را نسبت به ساير اكوتيپ¬ها داشت. براساس نتايج اين تحقيق، مشخص گرديد كه اكوتيپ گلباف داراي عملكرد قابل توجهي در شرايط تنش خشكي و اكوتيپ قلعه گنج در شرايط تنش با اعمال سوپرجاذب، بودند. كاربرد پليمر سوپرجاذب، موجب افزايش عملكرد دانه به ميزان 3/55 درصد نسبت به‌ عدم كاربرد اين پليمر در شرايط تنش خشكي گرديد. همچنين پليمر سوپرجاذب سبب افزايش عملكرد دانه نسبت به آبياري نرمال گرديد كه نشان¬دهنده اثر مستقيم و بسيار مثبت اين پليمر در حفظ رطوبت خاك در نزديكي ريشه گياه و در نتيجه كاهش اثرات سوء تنش خشكي و افزايش عملكرد دانه در اكوتيپ¬هاي ارزن مي‌باشد.