مقايسه كمي و كيفي ژنوتيپ¬هاي گندم نان (Triticum aestivum L.) تحت تأثير تنش رطوبتي انتهايي و محلول‌پاشي هيوميك اسيد

اثر تنش رطوبتي و كاربرد هيوميك اسيد به¬¬صورت محلول بر عملكرد كمي و همچنين كيفيت دانه ژنوتيپ‌هاي مختلف گندم نان(Triticum aestivum L.)، طي آزمايشي در منطقه اردبيل در سال 871386 مورد بررسي قرار گرفت. آزمايش به¬صورت فاكتوريل اسپليت پلات در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. هيوميك اسيد استخراج شده از پيت با تركيب هيومات پتاسيم به¬كار رفت. صفات عملكرد بيولوژيك، عملكرد دانه و ميزان پروتئين دانه مورد مطالعه قرار گرفتند. نتايج حاصل از آزمايش نشان داد كه تنش رطوبتي تأثير معني‌داري برصفات عملكرد بيولوژيك، عملكرد دانه و ميزان پروتئين دانه داشت. مصرف هيومات پتاسيم تنها بر محتواي پروتئين دانه تأثير معني‌داري نشان داد، اما برهمكنش سطوح تنش رطوبتي × محلول پاشي هيومات پتاسيم تأثير معني‌داري برصفات عملكرد بيولوژيك و عملكرد دانه داشت. اختلاف معني‌داري بين ژنوتيپ‌ها از نظر عملكرد دانه مشاهده شد و برهمكنش هيومات پتاسيم × ژنوتيپ روي محتواي پروتئين دانه در سطح احتمال پنج درصد معني‌دار شد. مصرف هيومات پتاسيم در مقايسه با عدم مصرف آن در شرايط تنش رطوبتي باعث افزايش معني‌دار عملكرد بيولوژيك شد (به¬ترتيب 10/6 و 74/7 تن در هكتار). اين ميزان براي عملكرد دانه برابر 82/2 و 56/3 تن در هكتار بود، در حالي‌كه در شرايط عدم تنش رطوبتي مصرف هيومات پتاسيم اختلاف معني‌داري با عدم مصرف آن روي اين صفات نشان نداد. بالاترين عملكرد دانه در بين ژنوتيپ‌ها متعلق به ژنوتيپ 4057 (برابر 92/3 تن) بود. تحت شرايط تنش رطوبتي، محتواي پروتئين دانه افزايش نشان داد و بالاترين محتواي پروتئين دانه (5/14 درصد) از تركيب تيماري رقم ساراتووسكايا – 29 با مصرف هيومات پتاسيم و كمترين مقدار آن (4/13 درصد) از تركيب تيماري ژنوتيپ 4057 در شرايط عدم مصرف هيومات پتاسيم به¬دست آمد.