پديد آورندگان :
احمدي ، منصور - گروه زراعت و اصلاح نباتات , احمدي ، منصور - گروه زراعت و اصلاح نباتات , مندني ، فرزاد - گروه زراعت و اصلاح نباتات , مندني ، فرزاد - گروه زراعت و اصلاح نباتات , خرمي وفا ، محمود - گروه زراعت و اصلاح نباتات , خرمي وفا ، محمود - گروه زراعت و اصلاح نباتات , محمدي ، غلامرضا - گروه زراعت و اصلاح نباتات , محمدي ، غلامرضا - گروه زراعت و اصلاح نباتات , شيرخاني ، علي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي كرمانشاه , شيرخاني ، علي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي كرمانشاه
كليدواژه :
جذب نيتروژن , كارايي مصرف نيتروژن , عملكرد دانه , نيتروژن زيست توده
چكيده فارسي :
كشت ارقام مختلف محصولات زراعي با كارايي جذب و مصرف بالاتر نهادهها از جمله راهكارهاي كشاورزي پايدار است كه ضمن استفاده مؤثر گياهان از نهادههاي شيميايي و طبيعي، مخاطرات زيست¬محيطي مصرف نادرست نهاده¬ها را نيز به¬طور چشمگيري كاهش مي¬دهد. بر اين اساس بهمنظور ارزيابي كارايي جذب، تبديل و مصرف نيتروژن ارقام ذرت (Zea mays L.)، آزمايشي به صورت كرتهاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوكهاي كامل تصادفي با چهار تكرار در مزرعه تحقيقاتي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه رازي اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل چهار سطح كود نيتروژن (40، 70، 100 و 140 درصد نياز گياهي ذرت به عنصر نيتروژن كه مقدار توصيه شده بر اساس آزمون خاك معادل 138، 238، 350 و 483 كيلوگرم اوره در هكتار در نظر گرفته شد) در قالب كرتهاي اصلي و سه رقم ذرت 704، سيمون و 678 BC در قالب كرتهاي فرعي بود. نتايج نشان داد كاربرد كود نيتروژن باعث بهبود عملكرد دانه (63 درصد) و عملكرد ماده خشك كل (58 درصد) شد. رقم سيمون نسبت به ارقام ديگر از عملكرد دانه بيشتري (19 درصد) برخوردار بود. بيشترين كارايي جذب نيتروژن مربوط به رقم 704 بود. رقم سيمون داراي بيشترين كارايي تبديل نيتروژن (1/38 كيلوگرم دانه بر كيلوگرم نيتروژن جذب شده) و كارايي مصرف نيتروژن (3/31 كيلوگرم دانه بر كيلوگرم نيتروژن فراهم خاك و مصرف شده) بود. همچنين كمترين كارايي تبديل نيتروژن (6/32 كيلوگرم دانه بر كيلوگرم نيتروژن جذب شده) و كارايي مصرف نيتروژن (8/26 كيلوگرم دانه بر كيلوگرم نيتروژن فراهم خاك و مصرف شده) نيز مربوط به رقم 678 BC بود. كاربرد كود نيتروژن به شدت بر صفات مربوط به كارايي جذب و مصرف نيتروژن تأثيرگذار بود. به¬طوري كه با افزايش ميزان كاربرد كود نيتروژن از 40 به 70 درصد نياز گياهي ذرت، كارايي جذب و مصرف نيتروژن افزايش يافت، ابن در حالي بود كه افزايش بيشتر كود نيتروژن از 70 به 140 درصد منجر به كاهش ويژگي¬هاي مذكور شد. با افزايش ميزان كاربرد كود نيتروژن كارايي تبديل نيتروژن حدود 22 درصد كاهش يافت. بيشترين كارايي تبديل نيتروژن در سطح كودي 40 درصد (2/30 كيلوگرم دانه بر كيلوگرم نيتروژن جذب شده) و كمترين آن در سطح كودي 140 درصد (6/17 كيلوگرم دانه بر كيلوگرم نيتروژن جذب شده) مربوط به رقم 704 بود. به¬طور كلي، مصرف بيش از حد كود نيتروژن نه تنها منجر به بهبود كارايي مصرف نيتروژن در سيستم توليد ذرت نشده است، بلكه افزايش مخاطرات زيست محيطي را به‌همراه خواهد داشت.
