ارزيابي اثرات زيست محيطي توليد ذرت علوفه¬اي (Zea mays L.) در خراسان جنوبي

اين مطالعه با هدف ارزيابي اثرات زيست¬محيطي توليد ذرت علوفه¬اي (Zea mays L.) در استان خراسان جنوبي انجام شده است. براي اين منظور از رويكرد ارزيابي چرخه حيات (LCA) استفاده و براي ارائه نتايج كاربردي¬تر و همچنين تخمين ظرفيت كاهش اثرات زيست محيطي با تكنيك تحليل فراگير داده¬ها تركيب شد. اطلاعات مورد نياز با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه رو در رو با كشاورزان و كارشناسان كشاورزي گردآوري و با استفاده از بسته نرم¬افزاري DEAP2.1 , Simapro7 تجزيه و تحليل شد. اثرات زيست¬محيطي براي توليد يك تن ذرت علوفه¬اي و با استفاده از روش IMPACT 2002+ كه 15 شاخص اثر مياني و چهار شاخص اثر پاياني را شامل مي¬شود، ارزيابي شد. نتايج كارايي نشان داد ميانگين كارايي فني و كارايي خالص فني و كارايي مقياس به¬ترتيب 80/0، 93/0 و 86/0 است. نتايج ارزيابي چرخه حيات نشان داد بيشترين بار محيطي در كشت ذرت علوفهاي مربوط به شاخص مواد آلي غير تنفسي و پس از آن شاخص¬هاي اثر گرمايش جهاني، انرژي تجديدناپذير و مواد سرطان¬زا در رده¬هاي بعد قرار دارند. ارزيابي طبقات آسيب نشان داد كه بيشترين تأثير بر روي شاخص سلامتي انسان بوده و شاخص تغييرات اقليم و منابع در رده¬هاي بعدي قرار دارند. نتايج¬ شاخص¬هاي اثر در صورتي¬كه واحد¬هاي ناكارا با اصلاح الگوي مصرف خود را به مرز كارايي برسانند، بين 28/3 درصد (اثر مواد سرطان¬زا) تا 25/28 (مسموميت خاكي) درصد كاهش خواهند يافت. شاخص¬هاي اثر استخراج مواد معدني با 01/25 درصد كاهش و اشغال زمين و امواج يونيزه كننده با 81/20 درصد پس از شاخص اثر مواد سرطان¬زا بيشترين ميزان كاهش را نشان دادند. همچنين در بين نهاده هاي توليد الكتريسيته، كود حيواني و انتشارات دورن سيستمي مهمترين نقش را در تأثيرات زيست محيطي توليد ذرت علوفه¬اي در منطقه داشتند. اصلاح نظام آبياري و سيستم پمپاژ آب به منظور كاهش مصرف آب و الكتريسيته و همچنين ترغيب و آگاهي بخشي به كشاوزان در جهت استفاده بهينه از كودهاي شيميايي و استفاده از كود سبز به جاي ساير كودها به منظور كاهش اثرات زيست محيطي توليد ذرت علوفه¬اي در منطقه توصيه مي¬شود.