پديد آورندگان :
كوچكي ، عليرضا - گروه زراعت و اصلاح نباتات , كوچكي ، عليرضا - گروه زراعت و اصلاح نباتات , رضواني مقدم ، پرويز - گروه زراعت و اصلاح نباتات , رضواني مقدم ، پرويز - گروه زراعت و اصلاح نباتات , عسگري ، اشكان - گروه زراعت و اصلاح نباتات , عسگري ، اشكان - گروه زراعت و اصلاح نباتات , رستمي ، رضا - گروه زراعت و اصلاح نباتات , رستمي ، رضا - گروه زراعت و اصلاح نباتات
چكيده فارسي :
به¬منظور شناسايي گونه¬هاي گياهان زراعي فراموش شده و بررسي علل خروج اين گياهان از نظام¬هاي زراعي ايران مطالعه¬اي در سطح استانهاي كشور و نيز براساس طبقه بندي اقليمي در سال 1392 به اجرا در¬آمد. اجراي پژوهش در دو بخش مطالعات اسنادي و ميداني دنبال شد. گياهان شناسايي شده بر اساس درجه¬ فراموشي يا كاهش سطح زيركشت به دو دسته¬ گياهان كم بهره¬برداري شده و فراموش شده تقسيم¬بندي شدند. 16 گياه كم بهره¬برداري شده متعلق به 12 خانواده¬ گياهي و سه گياه فراموش شده متعلق به دو خانواده¬ گياهي تفكيك و دلايل فراموشي، سابقه¬ تاريخي كشت آن¬ها در ايران و نيز موقعيت و سطح زير كشت كنوني آن¬ها مورد بحث قرار گرفت. از مهم¬ترين آن¬ها مي¬توان به منداب (Eruca sativa L.)، خشخاش (Papaver somniferum L.) و وسمه (Indigofera tinctoria L.) اشاره كرد. جايگزيني اين گونه¬ها به وسيله¬ گونه¬هاي جديد و توان رقابتي كمتر آن¬ها در مقايسه با گياهان اصلاح شده با عملكرد بالا، تغييرات عمده در سبد غذايي و الگوي مصرف، مسائل اجتماعي اقتصادي و سياسي و نيز محدوديت¬هاي اعمال شده به¬دليل گاهاً كاربرد¬هاي سوء برخي گونه¬ها از جمله دلايل فراموش شدن و يا كاربرد محدود اين گياهان ارزيابي شد. در اين ميان جايگزيني به وسيله¬ گونه¬هاي جديد و نيز پيشرفت¬هاي فني در توليد دارو و فرآورده¬هاي صنعتي شيميايي به¬عنوان دليل عمده فراموشي گياهان با مصرف صنعتي مورد تأكيد قرار گرفت.
