تأثير زئوليت، ميكوريزا و سوپرجاذب بر رشد و استقراراوليه گياه مرتعي دارويي بومادران (Achillea millefolium L.) در خاك¬هاي آلوده به فلزات سنگين معادن متروكه سيمان (مطالعه موردي: كارخانه سيمان شرق مشهد)

امروزه معدن¬كاوي¬ها تا مساحت زيادي موجب تخريب مراتع مي¬گردد، براي عبور از اين بحران، نياز فراواني به احياء اراضي تخريب يافته به وسيله استقرار گياهان در مناطق معدن¬كاوي شده احساس مي¬شود. روش¬هاي جديد اصلاح مراتع مبتني بر استفاده از رهيافت¬هاي زيستي و غيرزيستي (زئوليت، سوپرجاذب و ميكوريزا) مي¬تواند به استقرار گياهان در اين مناطق كمك كند. اين تحقيق با هدف بررسي امكان افزايش استقراراوليه و رشد گياه مرتعي دارويي بومادران (L. (Achillea millefoliumدر اراضي معدن¬كاوي شده آلوده به فلزات سنگين، ابتدا نشاء¬هاي كشت شده در گلخانه با ميكوريزا (Glomus intraradices) زئوليت و سوپرجاذب تلقيح و سپس در قالب طرح بلوك¬هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در منطقه نيمه خشك اراضي معدن¬كاوي كارخانه سيمان شرق مشهد در سال 95 1394 كشت شد. گياهان فقط يك¬بار در زمان كشت آبياري شدند. در اين تحقيق درصد استقرار، ارتفاع گياهان كاشته شده، درصد كلونيزاسيون ميكوريزا با ريشه گياه بومادران در اراضي و برخي از خصوصيات مورفولوژيكي از جمله وزن خشك اندام¬هوايي، وزن خشك ريشه و وزن خشك كل گياه اندازه¬گيري شد. تيمارهاي ميكوريزا، زئوليت و سوپرجاذب موجب افزايش استقرار اوليه گياهان (به¬ترتيب 50 ، 33 و 11 درصد) افزايش ارتفاع (3/14، 3/12 و 3/6 سانتي¬متر)، افزايش وزن خشك اندام هوايي (73/0، 57/0 و 5/0 گرم)، افزايش وزن خشك ريشه (26/0، 15/0 و 14/0 گرم) و وزن خشك كل گياه (1، 73/0 و 64/0 گرم) نسبت به شاهد شدند. نتايج نشان داد كه تيمارهاي ميكوريزا، زئوليت و سوپرجاذب به¬ترتيب بيشترين تأثير را بر ¬افزايش استقرار اوليه و بهبود خصوصيات رشدي گياه بومادران داشتند و مي¬توان جهت استقرار اوليه گياهان در اراضي آلوده به فلزات سنگين منطقه معدن¬كاوي شده كارخانه سيمان شرق مشهد در منطقه نيمه¬خشك واقع شده¬اند پيشنهاد كرد.