اثر محلول¬پاشي با عناصر بور و روي بر عملكرد دانه و اجزاي عملكرد گلرنگ بهاره (Carthamus tinctorius L.) در شرايط محدوديت آب انتهاي فصل

به­منظور بررسي اثر محلول­پاشي عناصر كم­مصرف بور و روي بر عملكرد و اجزاي عملكرد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) بهاره (رقم محلي اصفهان) تحت تنش خشكي آخر فصل، دو آزمايش در مزرعه­ي تحقيقاتي دانشگاه محقق اردبيلي، طي سال­هاي زراعي 931392 و 941393 به­صورت اسپيليت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك­هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام گرفت. كرت اصلي شامل سه سطح محدوديت آب (=S1 آبياري كامل تا انتهاي فصل، =S2 قطع آبياري از مرحله­ي گلدهي و =S3 قطع آبياري از مرحله دانه­بندي) و كرت فرعي دربرگيرنده تركيب فاكتوريل عناصر ريز مغذي بور (0B1=، 350 amp;nbsp;B2=و 700B3= ميلي­گرم بر كيلوگرم) و روي (0Zn1=، 1000Zn2= و 2000Zn3= ميلي­گرم بر كيلوگرم) بود. صفات مورد ارزيابي شامل ارتفاع بوته، تعداد طبق بارور در بوته، تعداد طبق نابارور در بوته، تعداد دانه در طبق، تعداد دانه در بوته، درصد پوكي دانه، وزن هزاردانه، عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك و شاخص برداشت بودند. نتايج نشان داد كه تنش خشكي در مرحله گلدهي و دانه­بندي به­صورت معني­داري عملكرد دانه را نسبت به تيمار شاهد (آبياري كامل) كاهش داد (به­ترتيب 94/7 و 25/8 درصد). علاوه بر آن وزن هزار دانه، تعداد دانه در بوته و عملكرد بيولوژيك نيز تحت اثرات منفي تنش خشكي قرارگرفتند. اثرات متقابل عناصر ريز­مغذي بور و روي، در تمام صفات مورد بررسي به­جز عملكرد بيولوژيك و ارتفاع بوته معني­دار بود. تيمار amp;nbsp;B3Z2بالاترين افزايش عملكرد دانه را نسبت به B1Z1 (شاهد) دارا بود (66/47 درصد). محلول­پاشي عناصر بور و روي در شرايط تنش در مرحله­ي گلدهي و دانه­بندي، تعداد طبق نابارور در بوته، وزن هزار دانه و درصد پوكي دانه را، به­طور معني­داري بهبود بخشيد. وجود همبستگي مثبت و معني­دار بين عملكرد و ساير صفات مورد مطالعه نشان داد كه محلول­پاشي عناصر ريزمغذي اگر در زمان مناسب و به مقدار بهينه مصرف گردد، در مقاومت به خشكي گياه اثر مثبت خواهد گذاشت. به­طور­كلي تيمارهاي B3Z2 و B2Z2 در شرايط تنش در مرحله گلدهي (به­ترتيب با افزايش عملكرد 8/54% و 8/55% نسبت به تيمار B1Z1) و دانه‌بندي (به­ترتيب با افزايش عملكرد 5/39% و 4/38% نسبت به تيمار B1Z1) توانستند تا حدود زيادي خسارت ناشي از محدوديت آب را در گلرنگ را جبران كنند.