تأثير تلقيح با قارچ Piriformospora indica بر عملكرد دانه، جذب و كارآيي مصرف نور سويا (Glycine max (L.) Merr.) تحت شرايط تنش كم‌آبي

به‌منظور بررسي تأثير تلقيح با قارچ Piriformospora indica بر جذب و كارآيي مصرف نور سويا (Glycine max (L.) Merr.) تحت شرايط تنش كم‌آبي، آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه بوعلي‌سينا در دو سال 1393 و 1394 اجرا شد. عامل اصلي آبياري در سه سطح (آبياري پس از 60، 90 و 120 ميلي‌متر تبخير آب از تشت تبخير) و عامل فرعي كاربرد قارچ P. indica در دو سطح (تلقيح و عدم تلقيح با قارچ) بود. صفات مورد بررسي شامل شاخص سطح برگ، ماده خشك، جذب تشعشع، كارآيي مصرف نور و عملكرد دانه بود. در هر دو سال زراعي با اعمال تنش كم‌آبي، سطح برگ و تجمع ماده خشك، كاهش يافت. كاربرد قارچ در سطوح مختلف آبياري، سبب افزايش سطح برگ و تجمع ماده خشك شد. بيشترين مقدار كارآيي مصرف نور (75/1 و 85/1 گرم بر مگاژول به‌ترتيب در سال اول و دوم) در گياهان تلقيح‌شده با قارچ تحت شرايط عدم تنش كم‌آبي و كمترين مقدار آن (10/1 و 15/1 گرم بر مگاژول به‌ترتيب در سال اول و دوم) در گياهان تلقيح نشده تحت شرايط تنش شديد كم‌آبي به‌دست آمد. تنش شديد كم‌آبي، عملكرد دانه سويا را به‌ميزان 20/57 درصد كاهش داد. قارچ P. indica، در شرايط عدم تنش، تنش متوسط و تنش شديد كم‌آبي، عملكرد دانه سويا را به‌ترتيب 67/13، 85/22 و 14/22 درصد در مقايسه با عدم تلقيح، افزايش داد. نتايج نشان‌دهنده تأثير مثبت قارچ P. indica در سطوح مختلف آبياري بر شاخص سطح برگ، ماده خشك، جذب و كارآيي مصرف نور سويا بود، به‌طوري­كه كاربرد قارچ منجر به كاهش اثرات تنش و بهبود عملكرد سويا تحت شرايط تنش كم‌آبي گرديد.