ارزيابي تحمل به سرما در اكوتيپ¬هاي فتان بلند (Festuca arundinacea L.) در شرايط مزرعه و كنترل‌شده

فستوكا (Festuca sp.) يك گونه پركاربرد و با اهميت جهت مراتع، تعليف دام و فضاي سبز شهري است. اكوتيپ‌هاي متعددي از اين گونه در ايران رشد مي‌كنند و براي موفقيت در كشت و رشد مناسب آنها در مناطق تحت تنش، اطلاعات كمي در دسترس مي‌باشد. زمستان‌هاي سرد از جمله ويژگي‌هاي مناطق معتدله در ايران است. از اين رو، انتخاب اكوتيپ‌هاي متحمل به سرماي فستوكا جهت كشت در اين مناطق ضروري است. به اين منظور، آزمايشي با هدف ارزيابي تحمل به سرما در اكوتيپهاي فتان بلند (Festuca arundinacea L.) در شرايط مزرعه و كنترل‌شده به صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در دو شرايط مزرعه و كنترل­شده در دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد در سال زراعي 931392 انجام شد. در مزرعه عامل اصلي دو تاريخ كاشت پاييزه (15 مهرماه و 15 آبان ماه) و عامل فرعي شامل 23 اكوتيپ جمعآوري شده از نقاط مختلف ايران بود و در شرايط كنترل‌شده اكوتيپ‌هاي فتان كشت شده در زمان‌هاي مشابه با مزرعه در معرض چهار دماي شاهد (دماي محيط طبيعي)، 14، 17 و 20 درجه سانتيگراد) قرار گرفتند. نتايج آزمايش مزرعه اي نشان داد كه اثر متقابل تاريخ كاشت × اكوتيپ بر روز تا سبز شدن، درصد بقاء، عملكرد دانه و زيستتوده معني‌‎دار بود. درصد بقاء اغلب اكوتيپ‌ها در كشت دوم بيشتر از كشت اول بود، با وجود اين در اكثر اكوتيپ‌هاي با تأخير در كشت، روز تا سبز شدن، عملكرد دانه و زيست‌توده كاهش داشت. در شرايط كنترل ‌شده، اثر تاريخ كاشت × اكوتيپ بر درصد بقاء، سطح سبز و وزن خشك بوته معني‌‎دار بود. با تأخير در كشت، درصد بقاء در اغلب اكوتيپ‌ها به طور معني‌‎داري افزايش يافت. تأخير در كاشت، سبب كاهش وزن خشك در 52 درصد اكوتيپ‌ها شد. در هر دو شرايط مزرعه و كنترل ‌شده اكوتيپ‌هاي اصفهان ايستگاه قزوه 1375، بروجن، داران، داران دامنه، گندمان سناجان، مشهد، ساري، گلستان و قوچان سيدآباد از نظر درصد بقاء، وزن خشك و عملكرد نسبت به ساير اكوتيپ‌ها داراي برتري معني‌‎داري بودند و متحمل ترين اكوتيپ‌ها معرفي شدند.