ارزيابي تأثير آرايش كاشت و تيمارهاي كودي بر رشد و عملكرد گل و بذر گونه دارويي پنيرك (Malva sylvestris L.)

به منظور ارزيابي تأثير آرايش كاشت و تيمارهاي كودي بر رشد و عملكرد گل و بذر گونه دارويي پنيرك (Malva sylvestris L.)، آزمايشي به‌صورت كرت هاي دو بار خردشده (اسپليت اسپليت پلات) در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه فردوسي مشهد در دو سال زراعي 92-1391 و 93-1392 به اجرا درآمد. منابع كودي شامل كود دامي از نوع گاوي، كمپوست زباله شهري پوسيده، كود شيميايي و شاهد (عدم مصرف كود) و سه آرايش كاشت يك طرفه با فاصله 70 سانتي‌متر، يك طرفه با فاصله 90 سانتي‌متر و دوطرفه (با فاصله رديف 100 سانتي متر) و دو برداشت به ترتيب به‌عنوان عامل كرت هاي اصلي، فرعي و فرعي فرعي در آزمايش در نظر گرفته شدند. صفات موردمطالعه شامل ارتفاع بوته، عملكرد گل تر و خشك، عملكرد بيولوژيك، دانه و درصد موسيلاژ پنيرك بودند. نتايج نشان داد كه اثر ساده و متقابل تمام فاكتورها بر بيشتر صفات موردمطالعه معني دار بود. بيشترين عملكرد خشك گل براي كود دامي و آرايش كاشت دوطرفه (4071.17 كيلوگرم در هكتار) مشاهده شد و كمترين ميزان به شاهد×آرايش كاشت يك‌طرفه 90 سانتي متر (1095.85 كيلوگرم در هكتار) اختصاص داشت. بيشترين و كمترين عملكرد خشك گل به ترتيب براي كود دامي×برداشت دوم (4596.06 كيلوگرم در هكتار) و شاهد×برداشت اول (941.69 كيلوگرم در هكتار) بدست آمد. بالاترين عملكرد بيولوژيك و بذر مربوط به آرايش دوطرفه (به ترتيب با 4731.01 و 813.60 كيلوگرم در هكتار) بود و كمترين ميزان به آرايش يك‌طرفه 90 سانتي متر (به ترتيب با 3880.96 و 635.74 كيلوگرم در هكتار) تعلق داشت. كاربرد كود دامي در مقايسه با شاهد بيشترين تأثير معني دار را در افزايش درصد موسيلاژ داشت؛ به‌طوري كه بيشترين درصد موسيلاژ براي كود دامي (12.06 درصد) بدست آمد و كمترين ميزان به كود شيميايي (9.32 درصد) تعلق داشت. بر اساس نتايج اين آزمايش، آرايش كاشت دوطرفه و بهره گيري از كودهاي دامي را مي توان به‌عنوان راهكاري پايدار جهت دستيابي به عملكرد مطلوب كمي و كيفي در مديريت اين گونه دارويي مدنظر قرارداد.