جداسازي ملكولي cDNA كدكننده N-methylstylopine hydroxylase از ماميران كبير (Chelidonium majus L.) و افزايش بيان آن در پاسخ به محرك غيرزيستي شوري

ماميران كبير (Chelidonium majus L.) حاوي تركيبات آلكالوئيدي مهم از جمله سنگوئينارين است. سنگوئينارين يك آلكالوئيد فعال داراي خواص دارويي بالقوه ضدميكروبي، ضدالتهابي و ضدتوموري مي باشد كه به‌طور گسترده در گياهان خانواده خشخاش وجود دارد. در اين تحقيق جداسازي و تعيين توالي cDNA كد كننده آنزيم (s)-cis-N-methylstylopine 14-hydroxylas (MSH) در ماميران-كبير به‌عنوان يكي از آنزيم‌هاي كليدي مسير توليد سنگوئينارين انجام شد. سپس تغييرات بيان ژن cmMSH در سه اندام‏ ريشه، برگ و ساقه در چهار سطح شوري (صفر، 25، 50 و100 ميلي مولار) به-صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه كاملاً تصادفي بررسي شد. در پژوهش حاضر cDNA كد كننده آنزيم cmMSH از بافت ريشه جداسازي، با موفقيت در ناقل پلاسميديPTG19-T درج و سپس در باكتري E .coli همسانه‌سازي شد. پس از تأييد همسانه‌هاي نوتركيب با روش PCR، پلاسميد باكتري‌هاي نوتركيب استخراج و قطعه ژني توالي‌يابي شد. قطعه توالي‌يابي شده داراي 784 نوكلئوتيد با يك چارچوب قرائت باز 261 اسيدآمينه‌اي بود و مشخص گرديد پروتئين حاصل با داشتن دامين‌هاي كاركردي helix K region، heme-binding region و aromatic region متعلق به خانواده پروتئيني Cytochrome-P450 مي‌باشد. در درخت فيلوژني، توالي پروتئيني ژن cmMSH جداسازي شده بيشترين شباهت را با آنزيم methylstylopine 14-hydroxylase گياه خشخاش داشته است. مقايسه ميانگين بيان نسبي ژن نشان داد كه شوري50 ميلي مولار بيشترين تأثير را بر افزايش بيان ژن cmMSH در بافت ريشه دارد. همچنين بررسي الگوي تغييرات بيان ژن نشان داد كه با افزايش سطح شوري تا 50 ميلي مولار، بيان ژن cmMSH در دو اندام برگ و ريشه زياد شده و با افزايش شدت شوري به 100 ميلي مولار ميزان بيان ژن به مقدار 35 درصد در هر دو اندام كاهش يافت.