مكان‌يابي QTL هاي اصلي و اپيستاتيك و اثر متقابل آن‌ها با محيط براي عملكرد بيولوژيك در لاين هاي اينبرد نوتركيب گندم نان بهاره

به‌منظور مكان‌يابي QTL هاي اصلي و اپيستاتيك و اثر متقابل آنها با محيط براي عملكرد بيولوژيك، 148 لاين اينبرد نوتركيب گندم همراه با والدين YecoraRojo و No. 49 در دو ايستگاه تحقيقات كشاورزي مياندوآب و مهاباد در شرايط نرمال و تنش كم‌آبي انتهاي فصل طي دو سال زراعي 1394 و 1393 مورد ارزيابي قرار گرفتند. نقشه پيوستگي مورد استفاده شامل 177 نشانگر ريز ماهواره و 51 نشانگر رتروترانسپوزون بود. براي تجزيه QTL از نرم‌افزار QTL Network. 2 استفاده شد. در تحقيق حاضر مقدار وراثت پذيري خصوصي برآوردشده براي عملكرد بيولوژيك در شرايط نرمال، تنش كم آبي و متوسط دو شرايط به ترتيب برابر 26/52، 26/91 و 16/09 درصد برآورد شد. همچنين بالاترين بازده ژنتيكي براي عملكرد بيولوژيك در شرايط نرمال ديده شد. نتايج تجزيه QTL نشان داد در شرايط نرمال يك QTL (2/46=R2A)، يك اثر متقابل QTL×E (5/46=R^2AE)، دو اثر اپيستازي QTL×QTL (3/06=R^2AA) و هفت اثر متقابل QTL× QTL×E (14/06=R^2AAE) وجود داشت. در شرايط تنش كم‌آبي نيز يك QTL (8=R^2A)، سه اثر اپيستازي QTL× QTL (2/04=R^2AA) و هفت اثر QTL×QTL×E (24/74=R^2AAE) مكان يابي شد، هم چنين در مجموع دو شرايط نيز دو QTL (7 =R^2A)، سه اثر متقابل QTL×E با محيط (4/66=R^2AE)، پنج اثر اپيستازي QTL× QTL و (4/68=R^2AA)، هشت اثر QTL× QTL×E (24/20=R^2AAE) معني‌دار بودند. هر چند در مطالعه حاضر QTL هاي كمي براي عملكرد بيولوژيك مشاهده شد اما در هر سه شرايط مورد بررسي نقش كروموزوم 7B در كنترل عملكرد بيولوژيك چشم گير بود به‌طوري‌كه يك QTL پايدار در مجاورت نشانگرهاي Cfa2174.1-Wms573 مكان يابي شد كه مي تواند در گزينش به كمك ماركر در عملكرد بيولوژيك مورد استفاده قرار گيرد.