مقايسه روش‌هاي تحليل اكتشافي داده‌ها و انحراف مطلق ميانه به منظور شناسايي آنومالي‌هاي ژئوشيميايي و مناطق مستعد كاني‌زايي (مطالعه موردي: ناحيه معدني هنزا، جنوب كمربند فلززايي اروميه-دختر)

ناحيه هنزا در بخش جنوبي كمربند فلززايي اروميه دختر واقع در جنوب شرقي ايران است. اين ناحيه شامل چندين كانسار مس پورفيري بوده و براي اكتشاف اين نوع كاني‌سازي محيط مطلوبي است. براي مطالعات ژئوشيميايي اكتشافي تعداد 451 نمونه رسوبات آبراهه‌اي از اين ناحيه برداشت شده است. هدف شناسايي مناطق كاني‌زايي و استفاده از روشي مطلوب جهت تعيين حد آستانه عناصر است. در اين پژوهش حد آستانه عناصر توسط دو روش تحليل اكتشافي داده‌ها (EDA) و انحراف مطلق ميانه(MAD)  محاسبه شد. در روش EDA تخمين آستانه بر اساس انتخاب كلاس‌هاي ثابت در نمودار جعبه‌اي انجام مي‌گيرد و به صورت Q3+1.5×(Q3Q1) تعريف مي‌شود. چارك سوم (Q3) و چارك اول (Q1) به ترتيب معادل 75 و 25 درصد فراواني هستند. در روش MAD تخمين حد آستانه بر اساس ميانه و انحراف مطلق ميانه انجام مي‌گيرد و به ‌صورت ميانه+دو برابر انحراف مطلق ميانه (Median+2×MAD) تعريف مي‌شود. انحراف مطلق ميانه (MAD) به ‌عنوان ميانه انحرافات مطلق تمامي مقادير داده‌اي از ميانه داده‌ها است. در محدوده مورد مطالعه 6 كانسار شناخته شده مس پورفيري وجود دارد. به‌ منظور مقايسه توانايي دو روش EDA و MAD در شناسايي نواحي كاني‌سازي شده (منظور شناسايي نواحي كانساري)، نقشه مس و موليبدن توسط دو روش تهيه شد و فقط سه كانسار با روش EDA شناسايي شد، در حالي‌ كه توسط روش MAD، همه كانسارها شناسايي شدند. همچنين توسط روش MAD، هشت محدوده بي‌هنجاري جديد شناسايي گرديد كه پردازش‌هاي تصاوير ماهواره‌اي، توزيع فراگير دگرساني‌هاي مرتبط با سيستم‌هاي پورفيري را در آنها نشان داده است. هيچ يك از مناطق بي‌هنجاري جديد توسط روش EDA شناسايي نشدند و مشخص شد اين روش براي شناسايي بي هنجاري‌هايي ژئوشيميايي ناكارآمد است. روش MAD، براي شناسايي مناطق بي‌هنجاري مناسب‌تر است به ‌طوري‌كه توسط اين روش 11 محدوده (سه كانسار و 8 بي‌هنجاري جديد) بيشتر از روش EDA شناسايي شده است.