تحليل فازي و مديريت ريسك هجوم آب زيرزميني در تونل راه امام‌زاده هاشم (ع) با رويكرد تحليل عددي و FMEA در شرايط عدم قطعيت

بدون ترديد يكي از پيچيده‌ترين شرايط براي تونل‌سازي، حفاري در زير سطح آب‌هاي زيرزميني است. در مناطقي كه ارتفاع سطح آب از تراز تونل زياد باشد، امكان وقوع مخاطرات مختلفي وجود دارد. احتمال ورود آب با فشار بالا، تبديل هجوم آب به جريان گل در مناطق سست، آسيب به كاركنان و تجهيزات، سخت شدن فعاليت در محيط كار و كاهش راندمان حفاري از جمله مهم‌ترين پيامدهاي تونل‌سازي در زير سطح ايستابي آب‌هاي زيرزميني به شمار مي‌رود. اين مخاطرات مي‌توانند هزينه‌هاي زيادي براي پروژه داشته باشند، به ويژه در روش حفاري مكانيزه كه سرمايه‌گذاري بالاي مالي نياز دارد. پروژه قطعه دوم تونل راه امام‌زاده هاشم (ع) واقع در شمال شرق استان تهران، طولاني‌ترين تونل راه كشور است كه طبق برنامه‌ريزي انجام شده، عمليات اجرايي آن به روش مكانيزه انجام خواهد شد. در اين تحقيق، با مطالعه مشخصات مسير، دبي آب ورودي به تونل با روش عددي و استفاده از نرم‌افزار FLAC2D محاسبه شده است. در ادامه با بررسي پروژه‌هاي مشابه در خارج از كشور و وضعيت آن‌ها در برخورد با پديده هجوم آب، ريسك اين مخاطره به صورت كلاسيك و با روش FMEA ارزيابي و مديريت شده است. در ادامه به منظور افزايش دقت نتايج به دست آمده، تحليل فازي بر مبناي روش FMEA انجام گرفته است. نتايج به دست آمده از تحليل فازي و كلاسيك نشان مي‌دهد كه در ناحيه مياني مسير تونل، به دليل احتمال هجوم آب با فشار بالا همراه با تبديل به جريان گل ريسك تونل‌سازي زياد است. همچنين مقايسه نتايج تحليل كلاسيك و فازي دقيق‌تر بودن فرآيند تحليل فازي را به دليل بهره‌گيري از نظرات تيم كارشناسي نشان مي‌دهد.