افزايش كارايي فيزيولوژيكي و بيوشيميايي بذور زيره سبز (Cuminum cyminum L) با طول عمر متفاوت تحت تنش شوري

Enhancement the physiological and biochemical efficiency of cumin seeds (Cuminum cyminum L.) with different longevity under salt stress

پرايمينگ يكي از راهكارهاي ﺑﻬﺒﻮد كيفيت فيزيولوژيكي و بيوشيميايي ﺑﺬر اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ بهبود ﺟﻮاﻧﻪزني ﺑﺬور در ﺷﺮايﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺗﻨﺶزا از ﻗﺒﯿﻞ تنش ﺷﻮري مي‌ﺷﻮد. بدين منظور سه آزمايش مجزا با دو عامل پرايمنيگ و تنش شوري در قالب طرح كاملاً تصادفي براي بذور توليدي سال‌هاي 1391،1392 و 1393 زيره سبز اجرا شد. فاكتور اول براي بذور توليدي سال‌هاي 1391 و 1392تيمارهاي پرايمينگ با تركيبات سديم دي‌هيدروژن فسفات (NaH2Po4) 1%، اسيد آسكوربيك 200 ميلي‌گرم بر ليتر با تركيب دمايي °C20 و مدت زمان 24 ساعت و NaH2Po41%، با تركيب دمايي °C4 و مدت زمان 24 ساعت و براي بذور توليدي سال 1393 اسيد جيبرليك 100 و 200 ميلي‌گرم بر ليتر با تركيب دمايي °C20 و مدت زمان 24 ساعت و اسيد جيبرليك 100 با تركيب دمايي °C20 و مدت زمان 12 ساعت بود، بذور پرايم نشده هر سه سال نيز به‌عنوان شاهد استفاده شد. فاكتور دوم نيز پتانسيل اسمزي اعمال شده توسط ﻛﻠﺮﻳﺪ ﺳﺪﻳﻢ در چهار سطح ﺻـﻔﺮ، 3-، 6- و 9- بار ﺑﻮد. نتايج نشان داد كه با افزايش سطح تنش شوري از شاخص‌هاي جوانه‌زني، محتواي پروتئين محلول و فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداني كاتالاز، پلي فنل اكسيداز و آسكوربات پراكسيداز كاسته شد، اما تيمارهاي پرايمينگ سبب افزايش آن‌ها شدند. در بذور توليدي سال 1391 و 1392 NaH2Po41% و در بذور توليدي سال 1393 اسيد جيبرليك 100 با تركيب دمايي °C20 و مدت زمان 24 ساعت بيشترين شاخص‌هاي جوانه‌زني و فعاليت آنزيم‌هاي آنتي اكسيداني را در ميان ساير تيمارها داشتند. نتايج كلي آزمايش نشان‌دهنده اين موضوع است كه پرايمينگ از طريق افزايش كيفيت بذر و بهبود فعاليت‌هاي آنتي‌اكسيداني بر افزايش تحمل زيره سبز به تنش شوري موثر است.

Priming is one of techniques to improve the physiological and biochemical efficiency that can enhance seed germination under stressful conditions such as salinity. Therefore, for seeds produced in the years of 2012, 2013 and 2014, three separate experiments were conducted based on completely randomized design with two factors of seed priming and salinity stress. first factor was priming treatments in 4 levels involving priming in Ascorbic acid 200 mg. l-1 at 20°C for 24h; in NaH2Po4 1% at 20°C for 24h; in NaH2Po4 1% at 4°C for 24h; for 2012 and 2013 seeds and priming in GA3 100 mg. l-1 at20°C for 12h, in GA3 100 mg. l-1 at 20°C for 24h, in GA3 200 mg. l-1 at 20°C for 24h for of 2014 seeds, non-primed seeds of each three years used as priming control. The second factor was salinity stress imposed by sodium chloride (NaCl) at four osmotic potentials of 0, -3, -6 and -9 bar. The results showed that with increasing stress levels, seed germination characteristics, soluble protein content and antioxidant enzyme activities of CAT, POX and APX decreased in all seeds produced in different years, but priming treatments in all levels effectively improved them. In 2012 and 2013 seeds, priming with NaH2Po4 1%-20°C-24h and in 2014 seeds, GA3100 mg. l-1-20°C-24h had greater germination indices and antioxidant activities. The overall results of this study showing that priming increase germination of cumin under salinity by improving seed quality and anioxidant enzymes activity.