جايگاه حق بر حداقل رفاه اجتماعي در نظام بين‌المللي حقوق بشر

The Right to the Minimum Social Welfare in International Human Rights System

حفظ شأن و منزلت انساني ابناي بشر، مستلزم تضمين آزادي‌ها، امتيازها و حقوقي برابر براي افراد و همچنين ايجاد تعهداتي سلبي و ايجابي براي تابعان حقوق بين‌الملل و تأسيس نهادهايي است كه ناظر اجراي اين حقوق باشند. اما شرط تحقق بسياري از اين حقوق و آزادي‌ها، برخورداري و بهره‌مندي از حق بر حداقل رفاه اجتماعي است. پرسش اين است كه در حقوق بين‌الملل، چه چيزي به‌عنوان حق بر حداقل رفاه، شناسايي شده و محتوا و عناصر آن چيست و چه نسبتي با ساير حق‌هاي بشري دارد و ارزش هنجاري قواعد ناظر بر آن‌ها در ميان ساير قواعد حقوق بين‌الملل تا چه حد است. گرچه در متون و اسناد حقوقي بين‌المللي به‌ صراحت از عبارت حق بر حداقل رفاه اجتماعي سخن به ميان نيامده، با مطالعه اسناد حقوق‌ بشري و توجه به دكترين به نظر مي‌رسد عناصر اين حق، از جمله حق بر غذا، مسكن، پوشاك، بهداشت و تأمين اجتماعي پيش از اين در حقوق بين‌الملل شناسايي شده‌اند. به نظر مي‌رسد برخي از عناصر سازنده آن، تا حد قواعد آمره بين‌المللي اعتلا پيدا كرده‌اند.

Protection of human dignity requires guaranteeing freedoms, privileges and equal rights for individuals and the imposition of positive and negative obligations on members of international community and the establishment of human rights bodies for monitoring implementation of those rights. However, enjoinment of a minimum level of social welfare is the precondition to realizing the guaranteed rights. This article seeks to answer the questions as to the recognition, content, and elements of the right to the minimum level of social welfare, as well as its normative place among rules of international law. An overview of international human right law instruments and scholarly thoughts reveals that certain elements of the right have already been recognized in international law i.e. the right to food, housing, health, clothing, and social security, although the expression of "right to social welfare" is not referred to in human rights instruments. It seems that the rules governing certain elements of such a right have found their way to become jus cogens.