عنوان مقاله :
مطالعه نقش مايه انسان در كاشي‌هاي مجموعه كاخ گلستان
عنوان به زبان ديگر :
The Study of Human Motifs in Golestan Palace (Kakheh Golestan) Complex’s Tiles
پديد آورندگان :
پنجه باشي الهه دانشگاه الزهرا(س) - گروه نقاشي، تهران، ايران , فرهد، فرنيا دانشگاه آزاد اسلامي - واحد تهران مركزي، تهران
كليدواژه :
قاجار , كاخ گلستان , كاشي , انسان , نقش
چكيده فارسي :
مجموعه كاخ گلستان، يادگاري به جاي مانده از ارگ تاريخي تهران، محل اقامت شاهان سلسله قاجار و از زيباترين و كهن‌ترين بناهاي پايتخت دويست ساله ايران به حساب مي‌آيد. اين كاخ داراي مجموعه اي از بناهاي گوناگون است كه در محوطه‌اي بزرگ در كنار هم قرار گرفته‌اند. محوطه باستاني كاخ گلستان پوشيده شده از تزيينات فراوان كاشيكاري است. كاشي‌ها، مجموعه‌اي تصويري از نقش‌هاي متنوع با مضامين ملي و تاريخي مي‌باشند كه همگي ويژگي‌ها و شرايط اجتماعي، سياسي در دوره قاجاريان را به نمايش درآورده‌اند. تلاش نگارندگان در مقاله حاضر بر آن بوده تا ويژگي نقوش كاشي‌هاي محوطه باستاني كاخ گلستان را بررسي نمايند. آن چه در اين پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته است، حضور نقش انسان به عنوان يكي از نقوش اصلي قاجار در اين بنا مي‌باشد. بر اين اساس، پرسش‌هاي اين مقاله به اين ترتيب است: در كاشيكاري محوطه باستاني كاخ گلستان از چه نقوشي استفاده شده است؟ نقوش انساني در كاشي‌هاي محوطه كاخ گلستان چگونه تصوير شده است؟ روش تحقيق صورت گرفته تاريخي _ تحليلي است و روش گردآوري اطلاعات، اسنادي (كتابخانه‌اي) و ميداني مي‌باشد. نتيجه بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه از جمله نقوش قابل توجه در اين بنا، نقوش انساني زن و مرد است كه در قالب هاي مختلف واقع گرايانه و انتزاعي به نمايش درآمده‌اند. نقش مرد بيش از نقش زن ديده مي‌شود و شيوه ترسيم نقوش انساني و پوشش شخصيت ها با تاثيرپذيري از شيوه‌هاي غربي شكل گرفته است. علاوه بر غرب گرايي، نقوش در قالب موضوعي، اصالت فكري ايراني را حفظ كرده‌اند. از اين رو شاهد پيوند هنر ايران و اروپا در نقوش انساني محوطه باستاني كاخ گلستان مي باشيم.
چكيده لاتين :
The Golestan Palace complex, residence of Qajar dynasty monarchs, is considered one of the most beautiful and oldest buildings of Iran. This palace consists of a variety of buildings placed beside each other at a large area. The ancient area of Golestan Palace is covered by a lot of tile works decorations. These tiles are a visual set of diverse motifs of national and historical concepts; all portraying and illustrating social and political characteristics and circumstances of Qajar era. The authors of present papar made attempts to investigate the feature of tiles motifs in ancient area of Golestan Palace. What has been studied in present research is the presence of human motif as one of the main Qajar motifs in this building. Accordingly, the following research questions were addressed: Which motifs have been used in the tile works of the ancient area of Golestan Palace? How have been the human motifs depicted in Golestan Palace area? The required data were collected by means of documentary (library) and field surveying approaches and a historical - analytical method was used. The results indicate that human motifs of men and women are amongst the significant motifs which have been depicted in different realistic and abstract formats. Motifs of men are more regular than woman’s, and the wester methods had a great effect on depicting human motifs depicting and characters’ clothing. Aside from westernization, motifs have kept Iranian intellectual originality in thematic format. Therefore, we can see a linkage between Iranian and European art in human motifs of Golestan Palace area.
