وضعيت ﺑﻬﺮه‌ﻣﻨﺪي از ﺧﺪﻣﺎت سلامت و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ آن در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان روستايي ﺷﻬﺮستان سمنان در سال 1395

Stauts and determiants of health services utilization among elderly rural hubitants in the Iraninan population

هدف: بهبود شرايط زندگي و افزايش طول عمر و اميد زندگي، پديده سالمندي را در جوامع به دنبال داشته است. اين پديده يكي از مهم‌ترين چالش‌هاي اقتصادي، اجتماعي و بهداشتي خصوصاً براي ارائه‌كنندگان خدمات بهداشتي و درماني محسوب مي‌گردد. از طرفي اﻓﺰايش ﺟﻤﻌيت ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﺎ اﻓﺰايش ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي درياﻓﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﺳﻼﻣﺖ ﻫﻤﺮاه ﻣﯽ‌ﺑﺎﺷﺪ، لذا اين ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮرﺳﯽ وضعيت ﺑﻬﺮه‌ﻣﻨﺪي از ﺧﺪﻣﺎت ﺳﻼﻣﺖ در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان روستايي ﺷﻬﺮ سمنان در سال 1395 ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه ﺗﻮصيفي ﺗﺤليلي، 395 نفر از ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان روستايي ﺷﻬﺮ سمنان ﺑﻪ روش سرشماري و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از پرسش‌نامه بهره‌مندي از خدمات سلامت مؤسسه ملي تحقيقات سلامت ﻣﻮرد ﭘﺮﺳﺸﮕﺮي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. روايي محتوا اين پرسش‌نامه با استفاده از نظر 10 نفر از متخصصين و پايايي آن با محاسبه ضريب آلفاي كرونباخ 82% تأييد شد. يافته‌ها: از ميان افراد مورد مطالعه 224 نفر (56%) از خدمات سرپايي استفاده كردند، كه از اين ميان 4/14% به پزشك متخصص و 7/13% به بيمارستان‌هاي دولتي غير آموزشي مراجعه كرده بودند. 105 نفر (26%) سالمندان از خدمات بستري استفاده كرده بودند، كه از اين ميان 54% از سالمندان از بيمارستان‌هاي دولتي آموزشي استفاده كرده بودند. ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺑﻬﺮه‌ﻣﻨﺪي از ﺧﺪﻣﺎت ﺳﺮﭘﺎيي: جنس (02/0=p)، وضعيت تأهل (01/0=p)، تحصيلات (01/0=p)، درآمد خانوار (01/0=p) بود و عوامل مؤثر بر بهره‌مندي از خدمات بستري: سن (02/0=p)، جنس (03/0=p)، وضعيت تأهل (05/0=p) و درآمد (02/0=p) بود. نتيجه‌گيري: دريافت بهره‌مندي از خدمات سلامت ارتباط معنادار با عوامل اجتماعي - اقتصادي مختلف نظير جنس و سن و وضعيت درآمد و تحصيلات داشته كه هر كدام از اين موارد مي‌تواند ميزان بهره‌مندي افراد از خدمات سلامت را تحت تاثير قرار دهد. هم‌چنين ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ‌رﺳﺪ ﺑﻬﺮه‌ﻣﻨﺪي ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﭼﻨﺪﻋﺎﻣﻠﯽ اﺳﺖ و در ﻧﺘيجه ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‌ريزي صحيح در ﻗﺒﺎل اين رﺷﺪ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺿﺮوري ﻣﯽ‌ﺑﺎﺷﺪ.

Introduction: Improving living conditions and increasing longevity and life expectancy has led to the phenomenon of aging in societies. This incremental rate causes a serious challenge for organizations that provide health and therapy services. In association to the mentioned challenge, the purpose of this study was to study Stauts and determiants of health services utilization among elderly elderly rural hubitant in Semnan City (Iran) in 2016. Materials and Methods: This was a cross-sectional study in which 395 elderly people in Semnan City were studied and the collected information was performed by using a structured questionnaire. Results: Between the whole cases, 54% (224 people) used outpatient services. In outpatient services, 14.4% consult with specialists and 13.7% used services from educational hospital. 26% of the other cases used in patient services. That service from 56% among them used educational public hospitals. The related factors of the utilization rate of outpatient health service were: age (p=0.02), gender (p=0.02), marital status (p=0.01), income status (p=0.01), education (p=0.01). The related factors of the utilization rate of inpatient health service were: age (p=0.02), gender (p=0.03), marital status (p=0.05), income status (p=0.02). Conclusion: Obtaining benefit from health services has a meaningful relationship with various socio-economic factors such as sex and age, and income and education status, each of which can affect the level of health benefits of individuals. It also seems that multiplier is a multi-factor issue, and therefore proper planning for this growth demand is necessary.