گونه‌شناسي جرايم سايبري با نگاهي به قانون جرايم رايانه‌اي و آمار پليس فتا

Cybercrime in Iranian Criminal Law: Typology and Statistical Data Review

بزهكاري سايبري از پويايي خيره­ كننده ­اي برخوردار است. رفتار­هاي مجرمانه در اين نوع بزهكاري متنوع و پويا هستند؛ برخي از آنها كاملاً نو و برخي ديگر همان جرايم متداولي هستند كه در بستر سامانه و شبكه ­هاي اطلاعاتي به شكلي ديگر ارتكاب پيدا مي‌كنند. در گونه­ شناسي جرايم سايبري از معيار­هاي مختلفي چون نقش سامانه و شبكه‌هاي اطلاعاتي در پيدايش و گسترش جرايم (به عنوان پشتوانه و يا وسيله ارتكاب جرم)، موضوع و محتواي جرايم سايبري و يا تلفيقي از اين معيار­ها استفاده مي­ شود. با توجه به اين معيار­ها و نيز با تكيه بر قانون جرايم رايانه­اي مصوب 1388، نويسندگان اين مقاله نخست به تبيين دو گونه‌شناسي از جرايم سايبري مي­ پردازند و سپس وضعيت بزهكاري سايبري در كشور ايران، بر اساس آمار ارائه شده توسط پليس فضاي توليد و تبادل اطلاعات (فتا) براي سال­هاي 1391 تا 1395 را بررسي مي ­كنند.

The cybercrime possesses a great capacity to metamorphosis. This criminality encompasses a wide range of activities, some of them are totally new, other are old and they find a new field of practice with the system and the computer networks. The classification of these offenses contributes to a better understanding of their nature and their modality. Several criteria make it possible to classify these offenses: the system's role and the computer networks in the offenses making as a means or as a support; the aim and the content of these offenses and the combination of these criteria. In this article, we classify offenses provided by law about cybercrime according to the following criteria: the period of emergence of criminalization and the content of these offenses. In the last part of this article we review the data provided by the Iranian cyber-police (FATA) from statistics concerning cybercrime committed between 2012 and 2016.