رهاوردهاي آيت‌الله مصباح در بررسي اقسام ميل، چيستي و اقسام تزاحم اميال با استناد به آيات قرآن

Ayatollah Misbah's Achievements in analyzing the Types of Desire, Whatness and the Types of Desires' Disturbance with Reference to the Quranic Verses

اين مقاله درصدد است با روش تحليلي ـ توصيفي رهاوردهاي آيت‌الله مصباح در بررسي اقسام ميل، چيستي و اقسام تزاحم اميال با استناد به آيات قرآن را بررسي نمايد. غايت قصواي آفرينش انسان و جهان، نيل آدميان به كمال است و بي‌شك مسئلة چيستي كمال انسان و چگونگي تحقق آن، از مهم‌ترين مباحث انسان‌شناسي است و نيل انسان به كمال، با توجه به اينكه آدمي موجودي مختار و واجد اميال متنوع و متزاحم است، در گرو تسلط عملي وي بر اميال است و تسلط بر اميال و مديريت آگاهانة اميال، تحقق نمي‌يابد مگر در پرتو علم به ميل‌هاي گوناگون و اقسام تزاحم اميال. تحقيق پيش‌رو، به هدف توسعة شناخت در افق اميال، نخست به معرفي تقسيمات «اميال» در چهره‌هاي گوناگون آن مي‌پردازد؛ در گام بعدي تصويري قابل دفاع از «تزاحم اميال» ارائه مي‌دهد و در پايان، «اقسام تزاحم اميال» را به‌نحو توسعه‌يافته‌تر از آنچه در آثار رقيب يافت مي‌شود، به‌عنوان دستاورد نهايي تحقيق عرضه مي‌نمايد. در هر بحث و هر قسم، تا حد امكان به آيات متعددي از قرآن كريم استناد شده است. تقسيمات اميال و چيستي تزاحم اميال، غالباً از آثار آيت‌الله مصباح است و تقسيمات تزاحم اميال نيز به‌گونه‌اي الهام‌گرفته از يكي از تقسيمات اميال است كه ايشان ارائه فرموده‌اند.

Using a descriptive-analytical method, this paper seeks to analyze the achievements of Ayatollah Misbah in analyzing the types of desire, whatness and the types of desires' disturbance with reference to the Quranic verses. The ultimate goal of the creation and the world is the perfection of human beings. an‎d of course, the whatness of the human perfection and its realization is one of the most important issues of anthropology. The man's achievement of perfection, given that human being has a diverse and conflicting desires, depends on his practical and conscious domination over desires, which itself cannot be realized except in the light of the recognition of their various desires and forms of disturbance. Developing the cognition on the horizons of desires, this paper introduces the divisions of "desires" in its various faces and then provides a defensible image of desire's disturbance, and in the end, as the ultimate research achievement, presents "the types of disturbance of desires" with further expansion than is found in the same works. In each discussion and section, to the extent possible, several verses from the Holy Quran have been cited. The divisions of desires and the nature of the disturbance of desires are often taken from the works of Ayatollah Mesbah, and the divisions of desire disturbance are also inspired by one of the divisions of desires that he has presented.