فوكو، روشنگري و هنر آفرينش خويشتن

Foucault, Enlightenment and the art of Self- Creation

مقاله‌ي حاضر نشان مي‌دهد كه چگونه ميشل فوكو در آثار پاياني خود با رجوع به برخي آموزه‌هاي روشنگري به هنر آفرينش خويشتن روي مي‌آورد. بازانديشي مفاهيم اساسي روشنگري در فوكوي متأخر با درك تازه‌اي از كانت و سوژه همراه است. با جاي دادن نظريه‌هاي زيبايي‌شناسي مرتبط با نفس در متن تفكر روشنگري، فوكو نشان مي‌دهد كه نه تنها او ارزش‌هاي روشنگري را ناديده نمي‌گيرد، بلكه به بازسازي برخي از اين مفاهيم مي‌پردازد. بازتاب چنين نگرشي خود را در اخلاق به معناي رابطه با خويشتن نشان مي‌دهد. صورتبندي چنين اخلاقي به مدد پژوهش‌هاي فوكو در مورد اخلاقيات در يونان و روم از يك طرف، و رجوع به آموزه‌هاي نيچه و شارل بودلر از طرف ديگر ممكن مي‌شود. اخلاقيات در جهان باستان در پي ارائه‌ي شيوه‌اي ‌براي پرورش خلاقيت افراد است كه آنها را ابتدا با اكنونِ خويش و سپس با خويشتنِ خويش مواجه كند تا فرد بتواند به‌گونه‌اي ديگر بيانديشيد، زندگي خود را دگرگون كند و خود را بيافريند. بودلر نيز مدرن بودن را خلاقيت و پويايي معنا مي‌كند و معتقد است زندگي انسان نيز بايد مانند اثر هنري با خلق خويشتن و تغيير همراه باشد. در اين مقاله در صدد هستيم به بررسي خودآفريني و زيست زيبا بپردازيم.

The present study shows that how Michel Foucault is inclined to the art of self-invention in his final works through referring to some enlightenment doctrines. Reviewing basic concepts of enlightenment in late Foucault's works is along with a new understanding on the part of Kant and Subject. By placing aesthetic theories regarding to the self in the text of enlightenment thinking, Foucault shows that not only he doesn't ignore enlightenment values (on the contrary to his previous works), but also addresses restructuring some of these concepts. Such enlightenment reflects itself in that ethics implying rapport à soi. The formation of such ethics is possible with the help of Foucault's research regarding ethics in Greece and Rome from the one hand, and referring to Nietzsche as well as Charles Baudelaire's doctrines from the other. The ethics in ancient world is seeking to offer a method to nurture creativity, which faces them with their presence at first, and then the self in order to think in another way and change their life; i.e, to create themselves. Baudelaire, too, interprets being modern as creativity and dynamicity and believes that the person's life should be concomitant to self- invention and change like an artistic work. Our objective in the present study is to investigate an aspect of Foucault is thinking that has less been attended to which is invention and beautiful living.