تعارض اصل ضرر و اصل آزادي اراده در جرم انگاري سقط جنين

A Survey on the Conflict of Harm Principle and Free Will in Criminalisation of Abortion

سقط جنين، در اكثر نظام­ هاي حقوقي دنيا جرم­ انگاري شده است. مباني جرم ­انگاري، بر حسب رويكرد­هاي مذهبي، اخلاقي و فلسفي، متفاوت بوده و جرم ­انگاري و جرم‌زدايي از آن نيز موافقان و مخالفان گسترده­اي دارد. اين موضوع، از سويي با حيات جنين مرتبط مي­ باشد و از اين ديدگاه، مباحث مربوط به حفظ حيات و احترام به آن، مهم‌ترين مبناي جرم ­انگاري است و از سوي ديگر، حمايت از حقوق مادر و احترام به آزادي اراده او، گروهي را به جرم‌زدايي از آن سوق داده است. مبناي گروه نخست، غالباً، بر اصل خودداري از ورود زيان به ديگري استوار مي­ باشد كه از آن به «اصل ضرر»، تعبير و توصيف مي­گردد. گروه دوم نيز مبناي موردنظر خويش را «اصل آزادي اراده» بيان نموده و از اين منظر به توجيه مدعاي خويش مي ­پردازند. بنابراين، دو اصل ضرر و آزادي اراده در برابر يكديگر قرار گرفته و تعارض ايجاد مي­ گردد. پرداختن به مفهوم شخصيت حقوقي جنين و زمان ايجاد آن، محوري ­ترين موضوع و كانون اختلاف اين تعارض است؛ چه آنكه در فرض عدم پذيرش شخصيت حقوقي جنين، اين تعارض بروز و ظهور نمي­ يابد. لذا واكاوري اصول پيش‌گفته در جرم­ انگاري سقط جنين، در اين نوشتار مورد اهتمام قرار مي­ گيرد.

Abortion is known as a crime in numerous legal systems in the world. Criminalization basis is different due to religious, ethical and philosophical points of view and also several lawyers are pro or against criminalization and decriminalization of abortion. Abortion is related to the fetus life from one hand, and therefore protection of fetus life and its respect is the most important basis of criminalization. On the other hand, supporting mother’s rights and respect her freedom is the reason of decriminalization of abortion. The first group or pro- life lawyers form their debates on the basis of refraining from harm others which is known as “harm principle”. The second group reason concerning free will that is called “liberalism”. Thus, “harm principle” and “free will” are against each other. The main issue of this difference and disagreement is the concept and meaning of the fetus legal personality and the time it begins. Accordingly, if one believes that the fetus does not have legal personality there will be no conflict. Hence, this essay is to investigate “harm principle” and “free will” in criminalization of abortion.