نقد رويكرد حاكم بر بخش آموزش زبان‌هاي خارجي در برنامه‌ درسي ملي جمهوري اسلامي ايران

A Critique on the Approach of Foreign Language Education Section in Iran National Curriculum

اين مقاله به بررسي رويكرد زيربنايي حاكم بر بخش‌هاي مربوط به آموزش زبانهاي خارجي در برنامه درسي ملي ايران مي‌پردازد. روش بررسي در چارچوب رويكرد روش‌شناختي «نظريه انتقادي» مي‌گنجد كه هدف از آن آشكار كردن و سپس نقد سويه‌هاي ايدئولوژيك رويه‌ها و عملكردهاي تربيتي در نظام‌هاي رسمي آموزشي است. داده‌ها از راه مطالعه‌ اسنادي و جستجو در پايگاه‌هاي اطلاع‌رساني رسمي به دست آمده‌اند. نتيجه‌ بررسي حاكي از آن است كه بخش‌هاي مربوط به آموزش زبان‌هاي خارجي در برنامه درسي ملي به دليل توجه بيشتر به نظريه‌هاي نوين آموزش زبان داراي نقطه قوت است و از اين‌رو پيشرفت در آن به چشم مي‌خورد، اما هم‌زمان از دو مشكل بنيادين نيز رنج مي‌برد: 1. قرار داشتن در سپهر ايدئولوژيك اسناد بالادستي؛ به ويژه سند تحول بنيادين آموزش و پرورش، 2. بي‌توجهي به كسري هنجارمندي موجود در نظريه‌هاي آموزش زبان كه برنامه درسي ملي بر پايه آنها استوار شده است؛ چنان‌كه آن را از وجوه اخلاقي و هنجارين تهي مي‌سازد.

This article examines the underlying approach of Iran National Curriculum to foreign language education. To this aim, it is necessary to refer to higher ranking writs such as ‘The Writ of Fundamental Development of Education’. The methodological approach of this article is ‘critical theory’, which seeks to reveal and criticize the ideological aspects of educational settings and practices. The data are mainly collected from the official documents about education, which have been obtained through library and data-base searching. The results of data analysis show that those parts of National Curriculum that are related to foreign language education have the advantage of taking into account the new theories of language education. However, at the same time it suffers from two crucial problems: 1) being affected by the ideological sphere of higher ranking writs, and 2) ignoring the normativity deficit inherent in the theories of language education which National Curriculum refers to. Therefore, the whole approach of National Curriculum to language education lacks the moral and normative aspects.