بررسي دلالت آيه 66 طه بر سحر شدن حضرت موسي(ع)

A Review of the Implications of Verse 66 of Chapter Taha on the Enchantment of Prophet Moses (AS)

يكي از مراتب عصمت پيامبران، عصمت از سحرشدن و تصرّف ديگران در نفس و عقل ايشان است. ظاهر برخي آيات قرآن كريم بر سحرشدن پيامبر الهي دلالت دارد؛ مانند آيه 66 طه: «قالَ بَلْ أَلْقُوا فَإِذا حِبالُهُمْ وَ عِصِيُّهُمْ يُخَيَّلُ إِلَيْهِ مِنْ سِحْرِهِمْ أَنَّها تَسْعي». ممكن است از ظاهر اين آيه برداشت شود كه حضرت موسي(ع) به‌ دليل تصرّفي كه در خيال او از سوي ساحران در أثر سحرشان شد، مسحور ايشان گشت. اگر اين دلالت ثابت باشد، سندي بر عدم عصمت پيامبران از اين مرتبه از عصمت خواهد بود و اين امر، داراي لوازم فاسدي است كه با اعتقادات كلامي تشيع در تعارض است. ازاين‌رو در اين مقاله اين مسأله از جهت تفسيري و دلالي و نيز از جهت كلامي و عقلي به‌دقت مورد بررسي قرار گرفته است و اين مطلب اثبات شده است كه آيه مورد بحث گرچه بر اثرپذيري سحر ساحران در چشم و خيال موسي(ع) دلالت دارد اما به‌هيچ وجه بر مسحورشدن وي و تصرّف در عقل و نفس انساني او دلالتي ندارد و همچنين از جهت عقلي لازم است كه پيامبران از هرگونه تصرّفِ ديگران در نفس، عقل و باورشان مصون و معصوم باشند.

One of the levels of the infallibility of the prophets is the infallibility of being enchanted in the soul and mind by the others. The surface meaning of some verses of the Holy Quran implies the enchantment of divine prophets, such as verse 66 of chapter Taha: «قالَ بَلْ أَلْقُوا فَإِذا حِبالُهُمْ وَ عِصِيُّهُمْ يُخَيَّلُ إِلَيْهِ مِنْ سِحْرِهِمْ أَنَّها تَسْعي» . The surface meaning of this verse may make one interpret it as indicating that Moses (pbuh) became enchanted in mind by the magicians. If this implication is true, it would be an evidence of the non-infallibility of the prophets in this area, and this has invalid prerequisites that are in conflict with the theological beliefs of Shi'ism. Hence, the present paper carefully studies this verse in terms of theological and rational interpretation and implication, and verifies that although the verse implies the effect of the magic of magicians in the eyes and mind of Moses (pbuh), it whatsoever does not imply his being enchanted by them and their seizing control of his wisdom and soul. Moreover, from the rational point of view, it is necessary for the prophets to be infallible and safe from being enchanted in soul, intellect and beliefs.