مطالعه تطبيقي نشوز زن با تكيه بر آيه 34 نساء با نگاه تفسيري بانو امين‌ اصفهاني و آيت‌‌الله جوادي‌ آملي

A Comparative Study of Woman's Nushooz, Based on Verse 34 of Chapter Nisa and the Interpretative View of Lady Amin Esfahani and Ayatollah Javadi Amoli

نشوز زنان، يكي از مباحث مطرح در آيه 34 سوره نساء است. اين مقاله با تأكيد بر اين آيه به تبيين آراء تفسيري بانو امين‌ اصفهاني و آيت‌الله جوادي‌آملي در معناشناسي و حكم «نشوز» مي‌پردازد و هدف آن مقايسه ديدگاه دو مفسر غيرهمجنس در مفهوم و حكم نشوز است. اين تحقيق به‌ روش توصيفي ـ تحليلي مبتني بر ابزار كتابخانه‌اي انجام پذيرفته است و يافته‌ها، حاكي از آن است كه دو مفسر فوق، در معنا و حكم نشوز، اختلاف‌ نظر دارند. امين‌ اصفهاني «نشوز» را به‌ معناي سرپيچي از اطاعت شوهر با تكبر دانسته و حكم آيه را ارشادي مي‌داند، اما آيت‌الله جوادي‌آملي معتقد است سر برتافتن همسر از تمكين، بدون قيد تكبر، «نشوز» است و زن را در صورت عدم تمكين در آميزش، «ناشزه» مي نامد. وي با خوف نشوز، سه مرحله وعظ، هجر و ضرب را به‌ جهت امر به‌ معروف و نهي ازمنكر از وظايف مرد مي‌داند و ضمن تصريح به ترتّب امور سه‌گانه در صورت خوف نشوز، ضرب را منوط به آشكارشدن نشوز و نه خوف نشوز مي‌داند امّا در نظر مختار، معناي «نشوز» در اين آيه، «جمع شدن زن با غير» است؛ نه عدم تمكين شوهر. در بيان حكم آيه نيز، با تبيين وجوب تخييري به جمع ديدگاه دو مفسر پرداخته شده است.

The issue of women’s nushooz (violation of marital duties) is one of the issues raised in verse 34 of chapter Nisa. This paper emphasizes this verse by explaining the interpretations of lady Amin Esfahani and Ayatollah Javadi Amoli about the semantics and ordinance of "nushooz", and aims to compare the views of the two commentators of two opposite genders in the meaning and ordinance of nushooz. Research findings suggest that the two abovementioned interpreters disagree on the meaning and ordinance of nushooz. Lady Esfahani regards "nushooz" as disobeying one’s husband arrogantly, and believes that the ordinance of the verse is guidance, but Ayatollah Javadi Amoli believes that wife’s violation of marital duties, without "arrogance”, is considered as “nushooz”, and wife is called “nasheze” in the case of violation of marital duties about intercourse. He believes that in case of the probability of nushooz, the three phases of preaching, separation and beating for the purpose of enjoining the good and forbidding the evil are the duties of man, and while stipulating the successive order of these triple phases in the case of the probability of nushooz, beating should be used only in case of actual nushooz not in case of its probability. But from my choosing perspective, the meaning of "nushooz" in this verse means "sexual intercourse of woman with another m@n"; not the lack of obedience to husband. In discussing the ordinance of the verse, while explaining the necessity of choice, the viewpoint of the two commentators are summed up.