تحليل تفسيري آيه 213 بقره در تفاسير فريقين

The Iinterpretative Analysis of Verse 213 of Chapter Bagherah in Fariqain (Sunni and Shia) Interpretations

مسئله وحدت و اختلاف انسان‌ها ريشه در تاريخ حيات اجتماعي بشر دارد و همين امر بسترساز ظهور انبياء الهي و نزول كتب آسماني شده است. آيه 213 سوره بقره با اشاره اجمالي به اين مسئله، سير تطور انديشه بشري را در مراحل مختلف بيان مي‌كند. ابهام‌هاي متعددي ازجمله در زمينه چيستي مبناي وحدت، علت اختلافات، زمان انقضاي موضوع آيه و حكايت‌گري آيه از سنت مستمر خداي متعال در ميان امت‌ها دارد. از اين‌ رو آيه شريفه مورد بحث بستر تضارب آراء انديشمندان و مفسران شده است. اين مقاله كه به‌شيوه تحليلي ـ تطبيقي نگارش يافته است، معطوف به طرح، بررسي و نقد ديدگاه‌هاي متفاوت مفسران فريقين در خصوص ابهام‌هاي فوق است. سه ديدگاه اتحاد بر كفر، اتحاد بر يكتاپرستي و اتحاد بر اصول عقلي و هدايت فطري با تقريب‌هاي متفاوت، حاصل بررسي‌هاي انجام‌شده در خصوص متعلق وحدت در آيه شريفه است. نگارنده ديدگاه سوم را با تقريب «اتحاد انسان‌ها بر عدم برخورداري از هدايت تشريعي» در يك مقطع زماني خاص تقويت مي‌نمايد و البته بر آن است كه به مدد قاعده جري و تطبيق، احتمال انسلاخ از زمان نيز در برداشت از آيه قابل‌ توجه است.

The issue of the unity and difference of humans is rooted in the history of man’s social life, and this is the basis for the emergence of divine prophets and the revelation of the heavenly books. With a brief overview of this issue, Verse 213 of chapter Bagherah explains the evolution of human thought in different stages. There are many ambiguities about the nature of the basis of unity, the causes of difference, the time of the expiration of the subject of the verse and the narration of the verse about the continuous tradition of the Most High God among the nations. Therefore, the verse has been the subject of dispute among scholars and commentators. Using the comparative – analytical method, this paper focuses on the presentation, examination, and critique of the various views of the Shite and Sunni commentators about the above ambiguities. The three views of unity on blasphemy, unity on monotheism and unity on rational principles and natural guidance with different approximations are the result of investigations concerning unity in the verse. The author confirms the third perspective with the approximation of "the unity of humans on the lack of religious guidance" at a particular time point, and argues that with the help of the principle of Jary and Tatbiq (applicability and comparing), the probability of disinterestedness from time is also significant in the interpretation of the verse.