بررسي تطبيقي معناي واژه‌هاي قرآني در روايات اماميه و فرهنگ‌هاي واژگاني

A Comparative Study of the Quran's Words Meaning in Emimate Traditions and Dictionaries

قرآن پژوهان همواره براي دريافت معاني واژگان قرآن از منابع گوناگوني مانند احاديث معصومين(ع)، روايات صحابه و معاجم لغوي بهره جسته‌اند. لغويان نيز احاديث معصومين(ع) را منبع گرانقدري براي واژگان عصر نزول دانسته و بعضاً براي اثبات مدعاي خويش به همين احاديث استناد كرده‌اند. هرچند بهره‌گيري از آيات قرآن و احاديث سبب تقويت و غناي فرهنگ‌هاي واژگاني مي‌شود ليكن ممكن است موهم اين باور شود كه اين دسته از فرهنگ‌ها به تنهايي مي‌توانند نيازمندي رجوع به روايات تفسيري را نيز مرتفع سازند. به همين جهت ضرورت دارد وضعيت فرهنگ‌هاي واژگاني نسبت به روايات تفسيري به‌درستي تبيين شود. ارائه نمونه‌ها و شواهدي كه پيش از اين ذكري از آنها در پژوهش‌هاي قرآني به ميان نيامده مي‌تواند در جهت تحقق اين هدف راهگشا باشد. اهميت اين تحليل در اين است كه از يك طرف، روايات تفسيري را به عنوان يك منبع قابل اعتماد معرفي مي‌كند و از طرف ديگر، بر ناكافي بودن مراجعه صرف به فرهنگ‌هاي واژگاني تأكيد مي‌نمايد. در تأييد اين مدعا شواهد عديده‌اي به صورت توصيفي ـ تحليلي ارائه شده است تا در راستاي تبيين نسبت بين فرهنگ‌ها و روايات معصومين(ع) در خصوص معاني واژه‌هاي قرآن كريم روشنگري نمايد.

To find the meaning of Holy Quran's words, the researchers in the field of Quran have used different sources including the prophet and Imams' traditions as well as dictionaries. Lexicologists have also considered the traditions as an invaluable source and in some cases, to assert their views, have referred to the traditions. Although using the Quranic verses and traditions leads to the enrichment of the dictionaries, it may result in this belief that such dictionaries in their own can meet the user' needs without referring to the traditions. In this paper, presenting some instances which have been neglected in the Quranic researches might be revealing. The importance of this research on the one hand is the introduction of such traditions as a trusted source and on the other hand it insists on this fact that the dictionaries do not suffice. To prove this issue and to reveal the possible relationships between the dictionaries and the traditions, some instances are presented through a descriptive-analytic way.