جرائم سياسي از ديدگاه فقهي-حقوقي با نگاهي به قانون جرم سياسي مصوب 1395 (با تأكيد بر جرم بغي)

زمينه و هدف: يكي از جرائمي كه هميشه مورد اختلاف ميان حقوقدانان در خصوص سياسي بودن يا نبودن آن است، جرم «بغي» است. با تصويب قانون جرم سياسي در سال 1395، جرم سياسي و دامنۀ جرائم منتسب به آن مشخص شد. در اين تحقيق سعي بر آن است تا جرائم سياسي در فقه اسلامي و حقوق جزائي مورد بررسي قرار گيرد و بررسي شود كه جرم بغي جزء جرائم سياسي محسوب مي‌شود يا خير؟ روش: روش اين تحقيق از نوع توصيفي تحليلي است و بر پايۀ اسناد و منابع مكتوب و با مطالعۀ كتابخانه‌اي (بررسي مقالات گوناگون، اسناد و قوانين موجود، كتب فقهي و حقوقي)، به تبيين «جرائم سياسي» با تأكيد بر جرم بغي از ديدگاه فقهي حقوقي پرداخته شده است. يافته‌ها : بررسي‌هاي حقوقي نشان داد كه جرم «بغي» با توجه به مواد پيش‌بيني‌شده توسط قانون‌گذار در قانون جرم سياسي مصوب 1395 جزء جرائم سياسي محسوب نمي‌شود و قانون‌گذار در مواد 287 و 288 قانون مجازات اسلامي آن را جزء جرائم حدي در نظر گرفته است و طبق بند 1 مادۀ 3 قانون جرم سياسي، جرائم مستوجب حدود، قصاص و ديات جزء جرائم سياسي محسوب نمي‌شود، اما برخي ديدگاه‌هاي فقهي بر سياسي بودن جرم «بغي» تأكيد دارند. نتيجه‌گيري : طبق قوانين موجود، جرم «بغي» جزء جرائم سياسي محسوب نمي‌شود، اگرچه در فقه در مواردي آن را جزء جرائم سياسي محسوب مي‌كنند. بر همين اساس، پيشنهاد مي‌شود تا قانون‌گذار به هنگام تصويب قوانين جزائي به‌طور كامل جرم «بغي» را تعريف و آن را جزء جرائم سياسي قلمداد كند.