مدل‌سازي بررسي عوامل مؤثر بر نوسان‏هاي قيمت محصولات كشاورزي ايران: مطالعه موردي خيار، گوجه‏ فرنگي، سيب‏زميني و پياز

قيمت محصولات كشاورزي در مقايسه با ساير كالاها نوسان‌هاي بيشتر و شديدتري دارد. آگاهي از ريشه‌هاي نوسان قيمت محصولات، سياست‏گذاران را قادر مي‌سازد تا سياست‌گذاري‌هاي مناسبي براي كنترل اين نوسانان‏ها و افزايش درآمد كشاورزان داشته باشند. بر همين اساس، دراين تحقيق عوامل مؤثر بر نوسانان‏هاي قيمت سبزي‌هاي منتخب (سيب‌زميني، گوجه‌فرنگي، پياز و خيار) در استان‌هاي عمده‌ توليدكننده اين محصولات بررسي شد. براي تعيين عوامل مؤثر بر نوسانان‏هاي قيمت از مدل‌هاي رگرسيوني با داده‌هاي تابلويي استفاده ‌شد. نتايج نشان داد ريشه‌هاي ايجاد ريسك در محصولات مورد مطالعه متفاوت است و ريشه‌هاي ريسك قيمت هر محصول را بايد به‌صورت جداگانه بررسي كرد. البته افزايش نرخ سود تسهيلات بانكي بخش كشاورزي نوسانان‏هاي درون فصل قيمت هر چهار محصول را تشديد مي‌كند. يك ميلي‌متر انحراف از ميانگين بارندگي در مورد خيار، گوجه‌فرنگي و سيب‌زميني منجر به تشديد نوسان قيمت آنها مي‌شود. انحراف يك درجه از ميانگين بلندمدت دما در مورد محصولات خيار، گوجه‌فرنگي و پياز موجب تشديد نوسان داخل فصل قيمت مي‌شود. وجود قيمت تضميني بالاتر از قيمت سرمزرعه منجر به كاهش نوسان درون فصل قيمت دو محصول سيب‌زميني و پياز مي‌گردد. در پايان، پيشنهاد مي‌شود نرخ سود تسهيلات بانكي بخش كشاورزي كاهش يابد و دولت در جهت افزايش قيمت تضميني براي مؤثر واقع‌شدن آن در مورد محصولات فاسدشدني اقدام كند.