اندازه‌گيري تاثير افزايش قيمت مواد غذايي بر رفاه خانوارهاي شهري ايراني

در اين پژوهش سعي شده است اثر افزايش قيمت مواد غذايي بر رفاه خانوارهاي شهري ايراني و در بين دهك‌هاي درآمدي در سال‌هاي 90-1388 اندازه‌گيري و تحليل شود. براي اين منظور سيستم تقاضاي تقريبا ايده‌آل درجه دوم براي نه گروه اصلي مواد غذايي در كشور براي هر يك از دهك‌هاي درآمدي در‌ سال‌هاي 1388 و 1390 برآورد گرديد. نتايج حاصل از كشش‌هاي درآمدي براي كل خانوارهاي شهري نشان داد كه گروههاي غلات، لبنيات و تخم پرندگان، سبزي و حبوبات، ادويه‌ها و آشاميدني‌ها ضروري و گروه‌هاي گوشت، روغنها، ميوه‌ها و خشكبار و قند و شكر و مرباها كالاهاي لوكس محسوب مي‌شوند. در نهايت با بكارگيري كششهاي تقاضاي هيكس بدست آمده، اثرات رفاهي ناشي از افزايش قيمت مواد غذايي با استفاده از شاخص رفاه تغييرات جبراني (CV) محاسبه شد. نتايج مطالعه نشان داد افزايش قيمت مواد غذايي رفاه كليه خانوارهاي شهري ايراني را كاهش داده است. به طور نسبي از مخارج كل خانوارهاي دهك اول در طي دوره 90-1388، 63/19 درصد از درآمد اوليه خويش را به سبب افزايش قيمت مواد غذايي از دست داده‌اند. در صورتي كه همين نسبت براي خانوارهاي دهك دهم 254/7 درصد از درآمد اوليه‌شان بوده است. ملاحظه مي‌شود رفاه از دست رفته براي خانوارهاي فقير به مراتب بيشتر از خانوارهاي ثروتمند بوده است و اين در حالي‌است خانوارهاي فقير بخش بزرگي از درامد خود را صرف خريد مواد غذايي مي‌نمايند. بنابراين لازم است تا سياستگذاران اقتصادي حمايت بيشتري از خانوارهاي دهك‌هاي پايين درآمدي به عمل آورند.