تحليل تمايز‌هاي بين بخشي و فرايند توسعه زيست‌محيطي در ايران

رشد و توسعه جوامع اگرچه پيشرفت‌هاي شگرفي را در عرصه‌هاي مختلف به همراه داشته است، اما رسيدن انسان به اين دستاوردها به بهاي شكستن پل‌هاي پشت سرش تمام شد و جهان را به يكباره با رشد فزاينده تخريب محيط زيست روبرو نمود. بررسي گزارش‌هاي مراجع معتبر ملي و بين‌المللي نشان مي‌دهد كه در طول دوره‌هاي زماني مختلف، شاخص‌هاي رشد و توسعه در ايران روند صعودي داشته است. با اين وجود، علي‌رغم رشد و توسعه اقتصادي در دوره‌ها و زمان‌هاي مختلف، آمارهاي موجود حكايت از بروز و ظهور تخريب‌هاي فزاينده زيست‌محيطي در ايران دارد. در مطالعه حاضر از طريق برآورد تابع انتشار كربن‌دي‌اكسيد در بخش‌هاي كشاورزي، صنعت و خدمات براي بازه زماني 1391-1367 و با تأكيد بر تمايز‌هاي بين بخشي به تحليل و بررسي فرايند توسعه زيست‌محيطي در ايران در قالب آزمون فرضيه زيست‌محيطي كوزنتس پرداخته شد. به اين منظور، در اين مطالعه از رويكرد ميانگين گروهي تلفيقي پانل ديتا (PMG) استفاده شد. نتايج نشان داد كه در بلندمدت فرضيه زيست‌محيطي كوزنتس در ايران برقرار است. با اين وجود، نتايج اين مطالعه نشان داد كه در كوتاه‌مدت تفاوت‌هاي ساختاري در ماهيت بخش‌هاي اقتصادي به عنوان يك عامل اثرگذار در فرايند توسعه زيست‌محيطي ايران محسوب مي‌شود. در پايان، با توجه به وجود تمايزهاي بين بخشي در اقتصاد كشور، توصيه‌هاي سياستي متناسب با خصوصيات مربوط به هر بخش مورد بررسي و پيشنهاد قرار گرفت.