بررسي نقش رابطه ي انتقالي نرخ ارز در رفتار قيمت گذاري براي بازار صادرات ميگو و خاويار ايران

روند رو به رشد پرورش ميگو و خاويار، در جهان، به واسطه‌ي تقاضاي بالاي آن و همچنين پتانسيل‌هاي بالقوه‌ي ايران در تامين اين تقاضا، بسيار چشمگير است. باتوجه به اين رويكرد، در مطالعه حاضر، به تجزيه و تحليل رفتار قيمت‌گذاري براي بازار (PTM) صادركنندگان ميگو و خاويار ايران در بازار جهاني تحت سه مدل نرخ ارز اسمي، نرخ ارز واقعي و ميانگين وزني نرخ ارز پرداخته شد. در اين راستا از داده‌هاي سالانه 1372 تا 1394 سازمان گمرك ايران، بانك جهاني و بانك مركزي استفاده گرديد. تجزيه و تحليل اقتصاد سنجي با استفاده از مدل تصحيح خطاي استاندارد (PCSE) نشان داد كه رفتار قيمت گذاري براي بازار (PTM) تحت تاثير اثرات نرخ ارز (رابطه انتقالي نرخ ارز) يا اثرات كشور خاص و يا هر دو است. رفتار PTM براي خاويار تحت مدل ميانگين وزني نرخ ارز و براي ميگو تحت مدل نرخ ارز واقعي بهتر پيش بيني شد. تجزيه و تحليل اثرات نامتقارن نرخ ارز نيز نشان داد كه اين اثرات، متقارن است و منفي بودن علامت ضرايب، نشان دهنده‌ي بيشتر بودن تاثير كاهش ارزش ريال، از افزايش آن، در انتقال نوسانات نرخ ارز به بازارهاي مقصد است. بنابراين پيشنهاد مي‌شود صادركنندگان ايراني به شناسايي كشش‌هاي مختلف بازار، براي تعيين درجه‌ي انحصار بپردازند و در صورت نياز به كاهش رابطه‌ي انتقالي نرخ ارز، در راستاي افزايش قدرت انحصار اقدام كنند. در كشورهايي كه بازار محصول رقابتي و باكشش است با شناسايي رفتار ساير رقبا و كاهش قيمت صادرات به رقابت با ساير كشورهاي صادركننده‌ي ميگو و خاويار پرداخته شود.