بررسي وضعيت صادراتي گياهان دارويي با رويكرد مزيت نسبي، ساختار بازار جهاني و نقشه‌ريزي تجاري ايران

نوسانات شديد حاصل از صادرات نفت خام، افزايش جمعيت و پايان‌پذير بودن منابع نفتي، موجب توجه سياست‌گذاران به توسعه صادرات و رهايي از اقتصاد تك محصولي شده است، در اين راستا پرداختن به محصولات جنگلي، مرتعي، گياهان دارويي كه از جمله منابع ارزشمند در گستره منابع طبيعي مي‌باشند، اهميت زيادي دارد. اين پژوهش با هدف تعيين مزيت نسبي ، تعيين ساختار بازار و نقشه‌ريزي تجاري گياهان دارويي طي دوره 20172008 انجام شده است. بدين منظور براي تعيين مزيت نسبي از دو شاخص RCA و RSCA، ساختار بازار شاخص‌هاي نسبت تمركز، HHI و نقشه ريزي تجاري شاخص TM استفاده گرديد. نتايج نشان داد كه كشورهاي سريلانكا، ويتنام، هند و اندونزي بيشترين مقدار مزيت نسبي را در صادرات گياهان دارويي دارند، و كشور ايران در تمام دوره مورد مطالعه به استثنا سال 2015 داراي مزيت مي‌باشد. نتايج مربوط به ساختار بازار نشان داد كه بازار جهاني صادرات گياهان دارويي از دو نوع انحصار چند جانبه بسته و بين انحصار چندجانبه باز و بسته مي‌باشد. و در بحث نقشه تجاري نتايج نشان داد كه ايران در سال‌هاي 20132002 كه بازار جهاني رو به افول است در برخي از سال‌ها به عنوان برنده ظاهر شده و در سال‌هاي 20162014 كه بازار جهاني روبه رشد بوده است غالبا به عنوان برنده ظاهر شده است و همچنين محاسبه شاخص TM با در نظر گرفتن محصولات كشاورزي نشان مي‌دهد كه در تمام سال‌ها مشابه حالت قبل است.