تحليل منطق واسازانه روايت رستم و سهراب

در هر روايت، نوعي منطق واسازانه وجود دارد كه از طريق تقابل اجزاي ساختاري روايت يعني رخ­دادها و طرح شكل مي‌گيرد. تكيه بر هر كدام از اين اجزا، خوانشي متفاوت به وجود مي­آورد. روايت رستم و سهراب به دليل نوع تراژيك خود، بايد به فاجعه منتهي شود. اين ويژگي، روي­دادها را به سمت طرحي خاص جهت مي‌دهد و در نتيجه اين­گونه برداشت مي‌شود كه روي­دادها بر اساس نيت نويسنده و نوع تراژدي چيده شده‌اند و هيچ گريزي از فاجعه نيست. از طرفي منطق و احتمالاتي كه به واسطۀ رخ­دادها در متن ايجاد مي‌گردد، باعث شده تا اين­گونه برداشت شود كه خاصيت علّي و منطقي روي­دادها باعث به وجود آمدن چنين فاجعه­اي شده است. بر اساس همين منطق متضاد، در اين مقاله كوشش شده، تناقض داستان و طرح و تبعات ساختاري و معنايي اين تنش در روايت رستم و سهراب واكاوي شود. ضعف رخ­دادها و برجسته­شدن طرح، ضعف روابط علّي، استفاده از شتاب مثبت براي به حاشيه راندن خلل‌هاي معنايي، توجيه عليت حوادث با پشتوانۀ قضا و قدر، تكثير تعليق و واسازي طرح از جمله پيامدها و شگردهايي هستند كه به واسطۀ تنش واسازانه ميان داستان و طرح در اين روايت شكل گرفته‌اند.