تبيين فرايند بحران امنيتي افغانستان و آمريكا در پساجنگ سرد

افغانستان ازجمله كشورهايي است كه به دليل بافتار قومي مذهبي ناهمگن از زمينۀ مساعدي براي ايجاد بحران و تنش‌هاي قومي‌مذهبي برخوردار است. تداوم بحران داخلي در جامعۀ افغان به‌گونه‌اي است كه پس از خروج شوروي از اين كشور، جنگ‌هاي داخلي پي‌درپي، حيات سياسي، اجتماعي، اقتصادي و ... آن را به طرز محسوسي تحت تأثير قرار داده به‌طوري‌كه اين وضعيت در دورۀ پساجنگ‌سرد نيز خود را در روابط اين كشور با آمريكا نمايان ساخت. روابط بحراني ميان آمريكا و افغانستان پس از پيدايش، به دنبال حادثه يازدهم سپتامبر به اوج خود رسيد به‌گونه‌اي كه آمريكا با توسل به اقدام نظامي، رژيم طالبان در اين كشور را كه حامي تروريسم القاعده بود، ساقط نمود. ايالات‌متحده آمريكا و دولت نوظهور افغانستان پس از طالبان با همكاري در ايجاد حكومت مركزي فراگير در افغانستان درصدد كنترل و كاهش بحران امنيتي در اين كشور برآمدند؛ البته اثرات اين بحران به افغانستان محدود نماند و در سطح داخلي، منطقه‌اي و جهاني نيز بروز يافت به‌طوري‌كه ساختار متفاوتي را در عرصه روابط بين‌الملل ايجاد نموده است. همچنين متغيرهاي سيستمي، بازيگري، بين‌بازيگري و وضعيتي متعددي در پيدايش، افزايش و كاهش بحران امنيتي ميان آمريكا و افغانستان مؤثر بوده و اثرات پايداري را نيز از خود برجاي گذاشته است. اين نوشتار بر آن است تا با بهره‌گيري از نظريه برچر، فرايند تحول بحران امنيتي در روابط آمريكا و افغانستان را تبيين نمايد.