ساخت و بررسي ويژگي‌هاي روان‌سنجي پرسشنامه اعتياد به شبكه‌هاي اجتماعي مجازي در نوجوانان

Development and Examination of Psychometric Properties of Questionnaire on Addiction to Virtual Social Networks in Adolescents

هدف از اجراي اين پژوهش، ساخت و بررسي ويژگي‌هاي روان‌سنجي پرسشنامه محقق‌ساخته اعتياد به شبكه‌هاي اجتماعي مجازي در نوجوانان بود. روش پژوهش از نوع همبستگي است. جامعه آماري اين پژوهش همه دانش‌آموزان دختر دوره‌ متوسطه دوم شهر تهران در سال تحصيلي 97- 1396 بود كه در نمونه 514 نفر از آنها به روش خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند. براي بررسي ويژگي‌هاي روان‌سنجي پرسشنامه از دو ديدگاه نظريه كلاسيك و نظريه جديد اندازه‌گيري استفاده شد. در قسمت يافته‌ها بعد از تأييد روايي صوري و محتوايي پرسشنامه، روايي سازه ابزار با استفاده از نظريه كلاسيك (تحليل‌هاي عاملي) مورد تأييد قرار گرفت. در حالت كلي، تحليل گويه‌ها با استفاده از نظريه‌ پرسش-‌پاسخ بعد از رعايت پيش‌فرض‌هاي تك‌بعدي بودن و استقلال موضعي نشان داد كه هيچ‌يك از مقادير خي‌دو معنيدار نيستند كه اين مطلب نشان‌دهنده مطلوب بودن مدل براي برازش داده‌ها بود. همچنين بررسي پارامتر گويه‌ها و شيب‌هاي آنها نشان‌دهنده‌ قدرت تميز مطلوب و تابع آگاهي (به‌جز گويه هاي 4 و 29) بيانگر اعتبار مطلوب آنها بود. درمجموع مي‌توان گفت كه پرسشنامه اعتياد به شبكه‌هاي اجتماعي از منظر نظريه كلاسيك و نظريه پرسش- پاسخ از ويژگي‌هاي روان‌سنجي مطلوبي برخوردار است و مي‌توان آن را به‌عنوان ابزار مناسب براي تشخيص در نوجوانان به كار برد.

The purpose of this correlational study was to develop and examine the psychometric properties of a researcher-made questionnaire on addiction to virtual social networks in adolescents. The statistical population of this study included all female high school students in Tehran city during the School Year 2017-2018, among whom 514 students were selected through multi-stage cluster sampling method. The psychometric properties of the questionnaire were examined through classic and modern theories. In the results section, the face and content validity of the questionnaire were confirmed. Next, the construct validity of the tool was confirmed through classic theory (factor analysis). In general, the data analysis (through item response theory) met one-dimensionality and local independence and led to the following conclusions: none of the chi-squares was significant that indicated that the model was embedded with suitable level of goodness of fit. In addition, examination of items and their slopes showed that they had suitable discrimination parameters as well as great validity because of information functions (except for items 4 and 29). In sum, The Questionnaire on Addiction to Virtual Social Networks had desirable psychometric properties in classic and item response theory and it could be used as an appropriate tool for diagnosis in adolescents.