شناسايي عوامل اجتماعي مؤثر بر گسترش ورزش فوتبال در دوران پهلوي دوم

The Detection of Social Factors Influential in Expanding Soccer in Second Pahlavi Period

مقاله حاضر به شناسايي عوامل اجتماعي مؤثر بر گسترش ورزش فوتبال در جامعه ­ي ايراني عصر پهلوي دوم با هدف ارائه مدل فرايند گسترش ورزش فوتبال در دوران مذكور با رويكردي كيفي پرداخته است. اطلاعات تحقيق از طريق مراجعه به كتب، اسناد، مدارك و همچنين مصاحبه با افراد مطلع و شاهدان وقايع گردآوري و با استفاده از روش نظريه­ زمينه­ اي تحليل شده­ اند. بعد از انجام سه مرحله­ ي كدگذاري باز، محوري و انتخابي، درمجموع از 20 خرده مقوله استخراج­ شده، 5 مقوله ­ي اصليِ «غرب­گرايي»، «توسعه رسانه ­هاي گروهي»، «قدرت و توانايي بريتانيا» و همچنين «فرصت»­ها و «كاركرد»هايي كه پديده ­اي مانند فوتبال مي­ توانست براي حاكميت به ارمغان بياورد به ­دست آمده و در قالب مدل پارادايمي ارائه شده است. مقوله ­ي مركزي تحقيق، «مدرنيزاسيون» است كه ساير مقوله ­ها را تبيين مي ­كند. نتايج پژوهش نشان مي ­دهد كه گسترش ورزش فوتبال در دوران مورد مطالعه، بيش از آنكه محصول ويژگي­ هاي خاص اين ورزش باشد، نتيجه­ ي منطقيِ استراتژي حاكميت وقت و جناح ­هاي قدرتمند حامي ايشان به‌منظور مدرن ­سازي يا غربي ­كردن جامعه ­ي ايراني و در قالب برنامه «مدرنيزاسيون» عملي مي­ گردد.

The present article attends to detection of social factors influential in expansion of soccer in the Iranian society during the Second Pahlavi era. The aim has been proposing a model for the process of soccer expansion in the mentioned period, with a qualitative perspective. The research data have been collected through reference to books, documents, evidences and also interview with knowing people and witnesses to the occurrences and have been analyzed using Grand Theory. After performing three stages of open, axial and selective coding, on the all, from the 20 extracted sub-category, 5 main category, "westernization," "the expansion of group media," "power and ability of Great Britain" and also "opportunities" and "functions" that a phenomenon like soccer can bring for rulers have been proposed as the paradigm model. “Modernization” is the core item of the research which explains the other category. The findings show that the expansion of soccer in the studied period, more than being the product of the sport's features, is the logical result of the strategy of the contemporary government and its supporting powerful parties for modernizing and westernizing the Iranian society in the form of modernization.