واكاوي مؤلّفه هاي هويّت ملّي در شعر دوره ي مشروطه

Analysis of components of national identity in constitutional period poetry

يكي از حوزه ­هاي اصلي جامعه ­پذيري، تقويت و بازتوليد هويّت ملّي است؛ ضرورت اين امر در جوامعِ در حال توسعه به دليل وقوع تحوّلات مداومِ سياسي، اجتماعي و فرهنگي، بيشتر از ديگر جوامع احساس مي‌شود. در ايران توجّه به هويّت ملّي، هم­زمان با آشنايي ايرانيان با مظاهر فرهنگ غرب مطرح شد. در اين ميان، شاعران و نويسندگان در باززايي و تعميق هويّت ملّي و ترسيم مرز­هاي اين هويّت، نقش مؤثّري ايفا نموده و بسياري از مؤلفه ­هاي آن را در اشعار خويش بازنمايي كرده اند. نوشتار حاضر مي­كوشد با بهره­ گيري از روش توصيفي-تحليلي، نسبت متن و فرامتن‌هاي سياسي-اجتماعي را در شعر دوره­ ي مشروطه بررسي كند و ضمن برجسته­ سازي و تحليل مهم‌ترين مؤلّفه­ هاي هويّت ملّي در شعر اين دوره، نقش شاعران مشروطه را در باززايي هويّت ملّي تبيين نمايد. يافته­ هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه شاعران اين دوره­، به شاخصه­ هاي هويّت‌بخشيِ ايرانيان توجّه ويژه ­اي داشته ­اند؛ به­خصوص آن­كه ماهيّت انقلابي و توسعه­ گرايانه­ ي شعر مشروطه نيازمند تقويت همگرايي جمعي و هويّت ملّي بوده است. همچنين اين شاعران تحت­ تأثير شاهنامه و جريان گفتمانيِ غالب در دوره­ ي پيشامشروطه و مشروطه، بر سه مؤلّفه ­ي وطن مشترك، تاريخ مشترك و زبان مشترك به ­عنوان مهم­ترين مؤلّفه­ هاي هويّت ملّي تأكيد كرده­ و در تثبيت گفتمان ملّي‌گرايانه در جامعه­ ي ايراني، تأثير بسزايي داشته ­اند.

One of the main areas of socialization is the strengthening and reproduction of national identity; it is felt more urgent in developing societies than in other societies due to the ongoing political, social and cultural developments. In Iran, attention was paid to national identity simultaneously with the acquaintance of Iranians with the manifestations of Western culture. Meanwhile, poets and writers have played an important role in regenerating and deepening national identity and drawing the boundaries of this identity, and presented many of its components in their poems. The present paper tries to study the ratio of text and political-social elements in the poem of the Constitutional Revolution using the descriptive-analytical method, while highlighting and analyzing the most important components of national identity in the poems of this period, the role of Constitutional Poets in regeneration Explain the national identity.. Also, these poets, influenced by Shahnameh and the dominant discourse in the pre-Constitutional and Constitutional period, emphasized on three components of the common homeland, common history and common language as the most important components of national identity, and the effect of the consolidation of nationalist discourse in Iranian society Have a lot of fun.