عنوان مقاله :
پهنه‌بندي خطر زلزله با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي (مطالعه موردي: كلان‌شهر تبريز )
پديد آورندگان :
پاشاپور ، حجت اله - گروه جغرافيا , پاشاپور ، حجت اله - گروه جغرافيا , قرباني ، رامين - دانشكده جغرافيا , قرباني ، رامين - دانشكده جغرافيا , فرهادي ، ابراهيم - دانشكده جغرافيا , فرهادي ، ابراهيم - دانشكده جغرافيا , درودي نيا ، عباس دانشگاه تربيت مدرس) , درودي نيا ، عباس دانشگاه تربيت مدرس)
كليدواژه :
پهنه‌بندي زلزله , خطرپذيري , كلان‌شهر تبريز , فرآيند تحليل سلسله‌مراتبي ,
چكيده فارسي :
كشور ايران از كشورهاي خطرپذير در زمينه بلاياي طبيعي به‌ويژه زلزله است. قرارگيري بر روي كمربند كوهزايي آلپ ـ هيماليا و وجود فرآيندهاي فعال زمين‌شناسي و صفحه‌اي، زلزله را به‌عنوان يك خطر بالقوه مطرح ساخته است. در اين ميان، استقرار بيشتر جمعيت ايران در كلان‌شهرها لزوم ايمني هرچه بيشتر فضاهاي شهري را مطرح ساخته است. يكي از فضاهاي شهري بسيار مهم در اين رابطه كلان‌شهر تبريز است. قرارگيري اين شهر بر روي گسل‌هاي فعال منطقه به‌ويژه گسل تبريز لزوم اتخاذ رويكردهاي ايمني شهرسازي را مطرح مي‌سازد. اين مقاله از نظر هدف كاربردي و از نظر روش توصيفي ـ تحليلي است. براي انجام اين پژوهش از فرآيند تحليل سلسله‌مراتبي و نرم‌افزار Arc GIS استفاده‌شده است. در اين راستا 12 معيار در دو بخش طبيعي و انساني مشخص و پردازش شدند و نقشه خطرپذيري زلزله تهيه شد. نتايج نشان مي‌دهد مناطق مركزي، غرب و جنوب غربي با مساحت 6/13969 هكتار (بيش از نيمي از مساحت شهر) يعني 3/59 درصد اين شهر در پهنه لرزه‌خيزي با ريسك بسيار بالا و بالا قرار دارند و كاملاً مستعد زلزله هستند و تنها بخش‌هاي شمالي اين شهر به‌صورت منفرد مصون از زلزله است؛ اما با توجه به آن‌كه عمق و دامنه زلزله محدود به حريم خاصي نيست، طبيعتاً رخداد زلزله در اين شهر مناطق شمالي را نيز در بر خواهد گرفت. از اين رو التزام به قوانين و مقررات ساخت‌وساز، مكان‌يابي توسعه شهري، فضاهاي زيست و فعاليت در اين كلان‌شهر اهميت ويژه‌اي مي‌يابد.
