روايت‏شناسي سفرنامه‌ها كلاويخو: بازسازي زندگي روزمره در قرن هشت و نه خورشيدي

اين مقاله به رابطۀ تحليلي بين اصول آكادميك و رشته‌هاي ارتباطات و مطالعات فرهنگي و نسبت آنها با مطالعات انسان‌شناختي از جمله سفرنامه‌ها و بازمانده‌هاي توليدات تاريخي قرون گذشته‏، از يك‌سو،‏ و مسائل روش‌شناختي بازسازي شواهد تاريخي از سوي ديگر، مي‌پردازد تا جنبه‌هاي بافتارشناسانۀ زندگي روزمره در گذشته را آشكار كند. لازم به توضيح است كه منظور از بافتار، همان جزئيات زندگي روزمره است كه اغلب در تاريخ‌نگاري، آن‌طور كه «مكتب آنال» مي‌خواهد، مورد غفلت واقع شده است. اين مقاله با روش تحليل متن، به مطالعۀ زندگي روزمرۀ مردم ايران در عصر ماقبل صفوي (قرن هشتم خورشيدي) يعني عصر مغول و تيموريان و از منظر سفرنامۀ كلاويخو (نمايندۀ پادشاه اسپانيا و جهانگرد اسپانيايي)، مي‌پردازد. ضمناً اين مقاله تفاوت بين دو تحليل سفرنامۀ كلاويخو و تذكره‌الاولياء عطار نيشابوري را نشان مي‌دهد؛ به‌ويژه اينكه عطار نيشابوري مشاهداتش را با توجه به تجربۀ‌زيسته‌اش تنظيم كرده بود، در حالي‌كه كلاويخو ايراني نبود و تجربه زيسته ايراني نداشته است و صرفاً مشاهده‌گر مشاركت‌كننده بوده است. در عين حال مشاهداتش براي فهم بافتار و بستر زندگي روزمرۀ ايراني در زمان ماقبل صفويه اهميت فراواني دارد. اين مطالعه را با تأكيد بر خوراك، پوشاك و مسكن از يك‌سو و فرهنگ سياسي مردم و دولت از سوي ديگر انجام خواهم داد. در پايان مقاله، رابطۀ بين ساخت قدرت و زندگي روزمره را بحث مي‌كنم تا روايتي جديد را از زندگي روزمره در عصر مغول و تيموريان ارائه كنم.