نقش سياسي اجتماعي مطبوعات در انقلاب مشروطيت با رويكرد تحليل محتواي سرمقاله‌هاي روزنامه‌هاي روح‌القدس و صوراسرافيل

The Social-political Role of the Press in Constitutional Revolution Content Analysis of the Editorials of Roholghodos and Sur-e Esrafil Newspapers

دو روزنامه «روح‌القدس» و «صوراسرافيل» در صف مقدم مبارزان راه آزادي و دفاع از مشروطيت قرار داشتند. انتشار روزنامه‌هاي روح‌القدس و صوراسرافيل از پيروزي انقلاب مشروطيت شروع‌ شد و تا كودتاي محمدعلي شاه قاجار به طول انجاميد. در اين مدت تعداد 28 شماره روح‌القدس و 32 شماره صوراسرافيل منتشر شد كه با در نظر گرفتن معيارهاي لازم براي تشخيص سرمقاله از ساير مقاله‌ها تعداد 13 سرمقاله در روزنامه روح‌القدس و تعداد 12 سرمقاله در دورۀ حيات روزنامه صوراسرافيل به چاپ رسيده است. بررسي سرمقاله‌ها نشان مي‌‌دهد كه در سرمقاله‌هاي روزنامه روح‌القدس، بيشتر به مسائل و موضوعات سياسي پرداخته‌شده است، ولي در سرمقاله‌هاي صوراسرافيل، علاوه بر مسائل سياسي، مسائل و موضوعات اجتماعي، مذهبي نيز بررسي‌شده است. درمجموع، يافته‌هاي اين تحقيق نشان مي‌دهد كه دو روزنامۀ مذكور كه هر دو زاييدۀ مشروطيت و قرباني استبداد مي‌‌باشند، در جريان انقلاب مشروطيت، با ترويج افكار آزادي‌خواهانه و انتقاد از حكومت استبدادي، نقش مهمي در آگاهي و تنوير افكار عمومي مردم ايران در آن دوره داشته‌اند.

Roholghodos and Sur-e Esrafil were two newspapers that played a significant role in the era of the constitutional revolution of 1906-1907. Managers of these newspapers are among the first freedom fighters who were convicted and killed for their activities during the time. The publication of the Roholghodos and Sur-e Esrafil began after the victory of the constitutional revolution and continued until the coup of Mohammad Ali Shah Qajar. Roholghodos and Sur-e Esrafil have been published 28 and 32 times during this period and included 13 and 12 editorials respectively. The results of the research show that in the editorial articles of the Roholghodos included more political contents while Sur-e Esrafil contained religious issues in addition to political and social topics. The results of the present study indicate that during the constitutional revolution the two mentioned newspapers played an important role in promoting freedom and criticizing despotism.