روند بازنمايي سبك زندگي در سريال‌هاي خانوادگي- اجتماعي پربيننده سيماي ج.ا.ا

The Process Of Representation Of Lifestyle In The I.R.I.B Social -Family TV Series

اين تحقيق برآنست با رويكرد مطالعات فرهنگي، روند «بازنماييِ» مفهوم «سبك زندگي» در سريال­هاي خانوادگي-اجتماعي پربيننده­ ي سيماي ج.ا.ا در دهه ­هاي پس از انقلاب، را مطالعه ­كند. به ­اين­منظور با نمونه­ گيري هدفمند براي هر دهه يك سريال انتخاب شد: «پاييز صحرا»، «پدرسالار»، «خط قرمز» و «مرگ تدريجي يك رؤيا». در بخش ادبيات نظري؛ نظريه­ هاي سبك زندگي بررسي شده­ است و نظريه­ ي بازنمايي برساخت­ گرا به­ عنوان چهارچوب نظري استفاده­ شده ­است. در بحث روش، از دو روش نشانه­ شناسي و تحليل روايت بهره ­گيري شده­ است. نتايج نشان مي­ دهد كه روند بازنماييِ سبك زندگي در سريال­ هاي مورد مطالعه خطي و يكسويه نيست و در هر سريال نحوه ­ي بازنمايي سبك زندگي تفاوت­ هاي محسوسي دارد. در سريال «پاييز صحرا» بازنمايي سبك زندگي حول محور تضاد طبقاتي صورت گرفته ­است و روايت سريال از خلال تقابل دوگانه ­ي «سبك زندگي طبقه­ ي بالا» و «سبك زندگي طبقه­ ي پايين» پيش مي­ رود. در سريال «پدرسالار» بازنمايي سبك زندگي حول محور تضاد نسلي و در قالب تقابل دوگانه­ ي «سبك زندگي سنّتي نسل قديم» و «سبك زندگي نوگراي نسل جديد» صورت گرفته ­است. در سريال «خط قرمز» سبك زندگي نسل جوانان اوايل دهه ­ي هشتاد به ­عنوان «سبك زندگي ساختارشكنانه و ناهمنوايانه» معرفي مي­ شود. در سريال «مرگ تدريجي يك رؤيا» سبك زندگي حول دو محور تضاد سنّت و مدرنيته و تضاد مذهبي، در قالب تقابل دوگانه­ ي «سبك زندگي سنّتي مذهبي» و «سبك زندگي مدرن ضدمذهب» بازنمايي شده ­است. مهم­ترين تغييرات مشاهده­ شده در سياست­ هاي بازنمايي در قبال سبك زندگي عبارت­ اند از: افزايش طرد در بازنمايي سبك زندگي، افزايش نسبت دادن سبك زندگي مطرود (ديگري) به تأثير يا توطئه­ ي غرب، افزايش دخالت دادن مسائل سياسي و تضادهاي مذهبي در بازنمايي سبك زندگي.

This research aims to use the cultural studies approach to study The process of "representing" the concept of "lifestyle" in the popular family-social serials of IRIB in the decades after the revolution. For this purpose, by purposeful sampling one series was selected for each decade: "pa'ize sahra", "Pedar sa’lar", "khatt'e ghermez" and "Marg’e Tadriji’e yek ro’ya". In the theoretical literature section; lifestyle theories have been explored and the constructive representation theory has been used as a theoretical framework. In the method section, both semiotics and narrative analysis are used. The results show that the life style representation process in the series studied is not linear and unilateral and in each series the way of life style representation has significant differences. In the series "pa'ize sahra" the lifestyle representation is centered around class conflict, and the serial narration goes through the antagonist confrontation of "upper class lifestyle" and "lower class lifestyle". In the "Pedar sa’lar" series, lifestyle representations are centered around the contradiction of generations, in the form of the dual confrontation between "old-generation traditional life style" and "new-generation modern lifestyle". In the series "khatt'e ghermez", the lifestyle of the early 80s youth is described as "a disruptive and heterogeneous lifestyle. In the "Marg’e Tadriji’e yek ro’ya" series, the lifestyle has been represented around the two axis of "the contradiction of tradition and modernity" and the "religious contradiction", represented in the dual contradiction of "traditional religious lifestyle" and "modern anti-religious lifestyle". The most important changes observed in representation policies for lifestyle are: Increasing exclusion in lifestyle representation, increasing the attribution of the Rejected (other) lifestyle to the influence or conspiracy of Western countries, and increasing involvement of political issues and religious conflicts in the representation of lifestyle.