قالب هاي معرفتي اعتياد و ابژه سازي معتاد در ايران پس از انقلاب 1357

The Epistemic Formats of Addiction and the Objectizing the Addicts after the Islamic Revolution in Iran 1357

هدف از اين مطالعه واكاوي گفتمان­ هاي مسلط اعتياد در دهه هاي پس از انقلاب 1357 است. اين تحقيق درصدد است تا از طريق شناخت «حقيقت» اعتياد در هر يك از اين گفتمان­ ها، به شناختي از مسئله اعتياد دست يابد. به عبارتي درصدد يافتن مكانيزم­ هاي قدرتي است كه در هر يك از گفتارهاي مسلط اعتياد به واقعيت آن شكل داده و با الگوسازي در نهادهاي جامعه ­پذيري موجبات تداوم و توسعه آن را فراهم آورده­ اند. نوعي روندپژوهي اعتياد كه در راستاي پيشگيري و امنيت اجتماعي راهگشاست.دوره تاريخي مورد بررسي چند دهه اخير پس از انقلاب اسلامي است. اين پژوهش با روش تحليل گفتمان با تكنيك اسناد و مدارك انجام شده و جهت تكميل داده­ ها از مطالعه ميداني با تكنيك مصاحبه هاي عميق بهره گرفته است. الگوي بررسي تاريخي پژوهش حاضر، كتاب «نظم گفتار» فوكو بوده است. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه در اين بازه زماني چهار قالب معرفتي قابل طرح است. گفتار انقلابي (1358-1364) كه در آن رويكردي استعماري و مبتني بر توطئه نسبت به اعتياد وجود دارد. مرجع استناد آن، انقلاب اسلامي است. گفتار اجتماعي (1364-1374) كه در آن اعتياد به مثابه فقدان دانش و ايمان است. مرجع استنادآن، نقد بر رويكردهاي مبارزاتي و گفتارهاي حقوقي دوره قبلي از طريق گفتارهاي فرهنگي، اجتماعي و روانشناختي است. گفتار اقتصادي (1374-1381) كه در آن گفتارهاي حقوقي در همدستي با گفتارهاي فرهنگي- اجتماعي زمينه ورود بخش خصوصي و بيمارانگاري معتاد را فراهم مي ­آورند. گفتار بازار (1381- 1394) كه در آن اعتياد به مثابه بيماري و بازار مطرح است، خصوصي­سازي در عرصه اعتياد توسعه مي­ يابد و پزشكي آزاد در امر درمان شكل مي­ گيرد.

This study aims at looking deeply at the power mechanisms that have formed the realities in the cotrolled discourses of the addicts and patterning in the institutes of the socialization has caused its continuations and the developments. In the other words, the justification of addiction as a social harm through the cognition of its truth is a kind of processing of addiction which comes up and is in the line with social and security preventions. The historical period under research has been the few last decades of time after the Islamic Revolution of Iran. This research is based on the historical documents under the discours analysis method and in the form of a fieldwork.The pattern for this historical research has been "the Order of discours" by Foucault (Michelle). The findings of the study indicate that in this very period of time four epistemic formats can be propounded.The revolutionary discours (1358-1364) in which there is a colonial approach in it and is based on conspiracy toward addiction. Its reference is the Islamic Revolution of Iran. Social discours (1364-1374) in which addiction is like lack of knowledge and faith. The reference to which it refers is the critics on the combating approaches in which the legal discourses of the previous period through cultural, social and psychological discourses. Economic discours (1374-1381) in which the legal speeches hand in hand with cultural - social discourses set the ground for private sector and considering the addict as a patient .Market discours (1381-1394) in which the addiction is taken as a disease and as a market .Privatization in the field of addiction expands and free medicine in the treatments forms.