تدوين چارچوبي براي پاسخگويي اجتماعي سازمان‌هاي دولتي ايران

Developing a Social Accountability Framework for Public Organizations in Iran

پاسخگويي اجتماعي سازمان‌هاي دولتي يكي از الزامات حاكميت عمومي در كشور است. اين نوع پاسخگويي براي واكنش به گروه‌هاي اجتماعي صورت مي‌گيرد. هدف اين پژوهش تدوين چارچوبي براي استقرار پاسخگويي اجتماعي در سازمان‌هاي بخش دولتي ايران مبتني‌بر روش كيفي داده‌بنياد است. جامعة آماري اين پژوهش شامل خبرگاني است كه در حوزة پاسخگويي اجتماعي داراي دانش كافي و تجربه عملي هستند. با توجه به چارچوب پژوهش، براي گردآوري داده‌هاي موردنياز پژوهش از روش نيمه ساخت‌يافته مبتني‌بر نرم‌افزار Atlas ta استفاده شده است. پس از تحليل متن مصاحبه‌ها، ابعاد سنجش پاسخگويي اجتماعي (شفاف‌سازي، مشاركت‌جويي، ارزشيابي عملكرد، رسيدگي به شكايات، خدمات پايدار و برآورده‌سازي) به‌عنوان مقوله محوري و متغيرهاي علّي، ميانجي و تعديل‌كننده شناسايي شده و چارچوب نهايي تدوين شد. يافته­هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه الزامات بين‌المللي، نوع مأموريت سازمان، فرهنگ‌سازماني، الزامات قانوني، وجهه سازماني و بلوغ فكري جامعه از عوامل مؤثر بر استقرار پاسخگويي اجتماعي در سازمان‌هاي دولتي است. در ضمن، استقرار پاسخگويي اجتماعي در سازمان‌هاي دولتي موجب پيامدهايي مانند افزايش اعتماد عمومي، رضايت عمومي و رشد و تعالي جامعه است.

Social accountability of public agencies is one of the requirements of public governance in the country. This kind of accountability is responding to social groups. The purpose of this study is to develop a framework for establishing social accountability in Iranian public sector organizations based on grounded theory. The statistical population of this research includes experts who have sufficient knowledge and practical experience in the field of social accountability. According to the research framework, a semi-structured method based on Atlas ta software has been used to collect the required data. After analyzing the text of the interviews, the dimensions of social accountability and causal, mediator and moderator variables were identified to develop a final framework. Research findings show that international requirements, the type of organizational mission, organizational culture, legal requirements, organizational reputation and public maturity of society are key factors influencing the establishment of social accountability in public agencies. Meanwhile, the outcomes of establishing social accountability in public agencies are an increase in public trust, public satisfaction, and comunity growth and excellence.