تحليل الگوهاي سينوپتيكي منجر به آتش‌سوزي جنگل در شهرستان بويراحمد (مطالعه موردي: 17 مرداد 1393)

آتش‌سوزي‌ جنگل همواره خسارات مالي، جاني و زيست‌محيطي فراواني را در ايران و جهان به دنبال داشته است. شناسايي و پيش‌بيني عوامل مؤثر در وقوع اين رخداد مي‌تواند از بروز بسيار از فاجعه‌هاي انساني و زيست‌محيطي جلوگيري كند. اين پژوهش در راستاي شناسايي الگوهاي سينوپتيكي مؤثر در آتش‌سوزي جنگل در شهرستان بوير احمد انجام پذيرفت. آمار مربوط به آتش‌سوزي جنگل شامل مكان و زمان آتش‌سوزي، مساحت سوخته شده از سازمان منابع طبيعي استان كهگيلويه و بوير احمد در يك دوره 10 ساله (1385-1394) و همچنين داده‌هاي موردنياز جهت ترسيم نقشه‌ها جوي از سايت هواشناسي مركز پيش‌بيني اقليمي ايالات‌متحده آمريكا در ساعت 12 زو لو در ترازهاي 1000، 850 و 500 هكتو پاسكال دريافت شد. نتايج نشان داد در روز وقوع آتش‌سوزي الگوي غالب سطح زمين كم‌فشار خليج‌فارسپاكستان و الگوي غالب جو بالا استقرار پرفشار آزور بر روي ايران زمينه‌ساز افزايش دما و كاهش رطوبت بر روي منطقه موردمطالعه شده است. در سطوح پايين جو با مكش حرارتي ايجادشده توسط كم‌فشار خليج‌فارس هواي گرم و سوزان بيابان‌هاي عربستان و عراق به سمت ناحيه مورد مطالعه كشيده شد كه درنتيجه باعث افزايش دماي هوا و در پي آن افزايش دماي خاك و كاهش رطوبت خاك تا عمق 10 سانتي‌متري زمين شد. همچنين استقرار واچرخند پر ارتفاع آزور در ترازهاي مياني و بالاي جو در روزهاي مورد بررسي باعث فرونشست هوا و افزايش دما در ناحيه تحت تأثير اين واچرخند شد. عوامل ذكرشده باعث افزايش دماي هواي، كاهش رطوبت نسبي و در پي آن افزايش دماي خاك و همچنين خشك شدن سطح خاك شد. وجود اين شرايط ايجاد آتش‌سوزي در مناطق جنگلي را سهل‌تر كرده است. مهم‌ترين معيار براي كاهش اثرات وقوع اين‌گونه آتش‌سوزي‌ها پيش‌بيني و شناسايي به‌موقع جريانات اقليمي مؤثر در آتش‌سوزي جنگل توسط سازمان هواشناسي و دادن هشدارهاي لازم و به‌موقع به سازمان‌هاي جنگل باني، منابع طبيعي، آتش‌نشاني مي‌باشد.