ارزيابي و پهنه‌بندي خطر فرسايش آبكندي با استفاده از روش‌هاي آماري دو متغيره (مطالعه‌ي موردي: حوضه نمارستاق)

يكي از اشكال مهم و پيشرفته فرسايش آبي كه در مناطق مختلف سبب تخريب اراضي و توليد رسوب شده و خسـارت هاي مالي زيادي وارد مي كند، فرسايش آبكندي است. حوضه نمارستاق به عنوان يكي از زيرحوضه هاي رودخانه هراز در معرض خطر گسترش اين شكل فرسايشي قرار دارد كه براي كنترل آن لازم است حساسيت منطقه با بهره گيري از روش هاي مناسب تعيين شود. براي اين منظور نخست 133 آبكند در منطقه با استفاده از تصوير گوگل ارث، عكس هاي هوايي و بازديدهاي ميداني شناسايي و نقشه پراكنش آن تهيه شد. از اين تعداد 99 آبكند براي مدل سازي و 34 آبكند براي ارزيابي استفاده شد. همچنين لايه‌هاي عوامل اصلي مؤثر شامل جنس زمين، ارتفاع، شيب، جهت دامنه و پوشش گياهي و كاربري اراضي در محيط ArcGIS تهيه گرديد. در مرحله بعد، طول و تراكم آبكندها در هر طبقه از عوامل، با همپوشاني لايه هاي يادشده محاسبه و نقشه پهنه بندي خطر فرسايش آبكندي در منطقه با استفاده از روش هاي آماري دومتغيره نسبت فراواني و ارزش اطلاعات تهيه شد. نتايج نشان داد كه سازند شمشك با سنگ بستر شيل، ماسه سنگ، سيلت سنگ و رس سنگ، طبقه ارتفاعي 1200-1000 متر، شيب 50-40 درصد، جهت دامنه‌ي جنوبي و پوشش مراتع ضعيف بيش ترين حساسيت را نسبت به فرسايش آبكندي داشته و تلفات خاك در آنها بيشتر است. ارزيابي روش هاي آماري با استفاده از رابطه احتمال تجربي نشان داد كه روش ارزش اطلاعات براي پهنه بندي خطر در منطقه مناسب تر است.