مجازات مرتد و پاسخ به شبهات؛ با نگاهي به ديدگاه آيت‌الله معرفت

مجازات مرتد در فقه اسلامي، امري مسلّم است، ولي آيا مجازات مرتد فقط به‌سبب اتخاذ يك عقيده است يا به‌سبب فسادانگيزي، تضعيف جامعه ديني و مقابله با حكومت اسلامي؟ آيا امر قلبي و عقيده‌اي قابل تحميل و مجازات است؟ اين موضوع با عدم اكراه در دين چگونه سازگار است؟ نويسنده درصدد اثبات اين نكته است كه مجازات مرتد، نه براي داشتن يك عقيده، بلكه براي يك عمل مجرمانه است؛ بنابراين اگر منشأ ارتداد، شبهه علمي باشد ـ نه خواسته‌هاي نفساني ـ بايد در رفع آن كوشيد و تا عناد و لجاجت وي ثابت نشده است، بايد از مجازاتش خودداري كرد؛ بنابراين گرچه عقيده، امري قلبي است كه قابليت اكراه و اجبار ندارد، ولي رفتار و عمل مجرمانه امري اختياري است؛ ازاين‌رو منافاتي ميان «عدم اكراه در دين» و مجازات مرتد وجود ندارد. همان‌گونه كه جهاد با كفار براي فراهم‌شدن زمينه دعوت و رساندن كلمه حق به مردم است و در اين مسير، طواغيت از سر راه برداشته مي‌شوند، ولي دين تحميل نمي‌شود.