بررسي پاسخ مورفولوژيك و فيزيولوژيك اندام هوايي و زيرزميني گياه ليلكي (Gleditschia caspica) در برابر تنش شوري

براي بررسي پاسخ مورفولوژيك و فيزيولو‍ژيك اندام هوايي و زيرزميني گياه ليلكي (Gleditschia caspica) دربرابر تنش شوري (شاهد، 4، 8 و 12 دسي‌زيمنس بر متر)، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با 4 تكرار انجام شد. نتايج نشان دادند شوري 12 دسي‌زيمنس بر متر كاهش اندك همه صفات مورفولوژيك را باعث شد كه تنها تفاوت در طول ريشه، زيتوده هوايي و تعداد برگچه‌ها نسبت به شاهد معني‌دار بود. مقدار پرولين ريشه در غلظت 12 دسي‌زيمنس بر متر، 27 ميلي‌گرم بر گرم وزن تر بود كه اين مقدار بيشتر از 5 برابر شاهد بود. برخلاف ريشه، پرولين برگ‌ها در همه تيمارهاي شوري به‌طور معني‌داري نسبت به شاهد كاهش يافت. بر اثر شوري، مقدار قند برگ به‌طور معني‌داري نسبت به شاهد افزايش نشان داد و در غلظت 12 دسي‌زيمنس بر متر، چهار برابر شاهد بود. برخلاف برگ، مقدار مالون‌دي‌آلدهيد در ريشه )0/05 ميكرومول بر گرم وزن تر) بيشتر از 2/5 برابر شاهد بود. مقدار كلروفيل a، b و كل با افزايش شوري نسبت به شاهد كاهش يافت. كلروفيل كل در غلظت12 دسي‌زيمنس بر متر، بيشترين كاهش را داشت و مقدار آن برابر با 10/6 ميكرومول بر گرم وزن تر بود. شوري، مقدار پتاسيم را در برگ و ريشه كاهش ولي مقدار سديم را افزايش داد؛ به‌طوري‌كه سديم برگ در غلظت 12 دسي‌زيمنس بر متر بيشتر از چهار برابر شاهد بود. با افزايش شوري، مقدار فسفر در ريشه كاهش يافت؛ به‌طوري‌كه مقدار آن در شاهد برابر با1055 ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن خشك و در شوري 12 دسي‌زيمنس بر متر برابر با 833 ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن خشك بود؛ درحالي‌كه فسفر برگ در شوري 8 دسي‌زيمنس بر متر افزايش يافت. نتايج اين آزمايش نشان دادند برگ و ريشه گياه ليلكي واكنش متفاوتي نسبت به شوري دارند. ريشه بيشتر با افزايش پرولين و برگ شايد با تجمع سديم در واكوئل‌ها به شوري پاسخ مي‌دهد.